#88 De Achterhoek op z'n best
Ernstig en speels, gezellig en spannend, ingetogen en spectaculair
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
de jaarlijkse verkiezing van het beste boek van Achterhoek en Liemers had zondag plaats in zaal Van Hal in Voorst (bij Gendringen). Bezoekers uit de hele regio baanden zich ’s morgens een weg door de dichte mist. Sommigen deden er langer over dan gedacht – niet erg, de presentatoren Joop Hekkelman uit Gorssel en Diana Abbink uit Winterswijk lieten weten dat we wat later zouden beginnen, als iedereen veilig binnen was. Sandra Vanreys zong en speelde (op gitaar) gewoon een liedje extra. De Achterhoek op z’n best. Het was gezellig en plezierig, maar ging er toch serieus aan toe.
De vijf genomineerde boeken dragen allemaal een bepaalde last met zich mee: twee gaan er over oorlog, een over een ernstige ziekte, een over het begeleiden van nabestaanden en van het winnende boek (‘Een bassist vertelt’) is de auteur vorig jaar onverwachts overleden. Maar als je ze leest blijken het totaal geen ‘zware’ boeken. Het ene oorlogsboek is een sterk stripverhaal over Groenlo in 1627, het tweede, over de oorlogsjaren van Theo Nijland uit Megchelen, werd door zijn kleindochter Sabine kundig en invoelend opgetekend, Willemien Weerman schreef vanzelfsprekend ernstig, maar ook met een knipoog over de kanker die in haar leven kwam en Hans Hoog Stoevenbelt – de winnaar die er niet meer bij kon zijn – schreef net als hij schilderde en muziek maakte: een speelse autobiografie.
Juryvoorzitter Gerwin Nijkamp, hoofdredacteur van Achterhoek Nieuws, noemde de manier van vertellen van Petra van Eldik-Neleman, in het dagelijks leven uitvaartspreekster, typisch voor de regio. “Uit de verhalen en gedichten kun je karakter en levensstijl van de Achterhoeker ontwaren. Stille, wat ingetogen mensen die met weinig woorden toch alles zeggen.”
De wekelijkse nieuwsbrief doet weer een greep uit wat er op cultuurgebied in die ‘ingetogen’ Achterhoek allemaal te gebeuren staat.
Sander Grootendorst
Lees hier het verslag van de boekverkiezing.
Orkest Koninklijke Landmacht
luistert viering tachtig jaar vrijheid op
Volop aandacht, ook in de culturele wereld, voor de viering van tachtig oorlogloze jaren in Nederland. Dat zal de komende maanden ook in deze nieuwsbrief vaak tot uiting komen. Zo maakte het Platform Veteranen Berkelland deze bekend dat het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht komt “optreden voor alle inwoners van onze gemeente”.
Dit ter herdenking van het feit dat “de toenmalige gemeenten Borculo, Eibergen, Neede en Ruurlo in de laatste dagen van maart en de eerste dagen van april 1945 door de Canadezen werden bevrijd”. Het concert staat gepland voor donderdag 27 maart in sportaccommodatie ’t Timpke in Borculo. “Het orkest brengt een uniek programma om invulling te geven aan het thema: It’s All About Freedom.” Ook de Highland Valley Band en Muziekvereniging Volharding hebben hun aandeel.
Lees hier het artikel in Achterhoek Nieuws Borculo-Ruurlo.
Ook in het kader van die ‘Freedom’: De 19-jarige Mila Kok uit Baak heeft een grote droom en dat is van het theater en acteren haar beroep maken. Ze was dan ook zeer verrast dat Dirk Gunther Mohr haar castte voor de rol van het stille verzetsmeisje in de nieuwe film ‘Bezuidenhout’ over het vergisbombardement van de geallieerden op de gelijknamige wijk in Den Haag. De film gaat in wezen niet alleen over Den Haag, zegt Mila: “Helaas is oorlog nu in deze tijd heel actueel en soms lijkt het alsof we er niets van hebben geleerd, daarom is het zo belangrijk dat alle verhalen of in ieder geval zoveel mogelijk gedeeld worden zodat deze ook weer kunnen worden doorverteld.”
Kort nieuws
Een selectie uit het kunst- en cultuuraanbod in de vijftien titels van Achterhoek Nieuws en andere media deze week. Meer is te vinden op achterhoeknieuws.nl/cultuur.
AALTEN – Het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten gaat vernieuwen en uitbreiden “om te beantwoorden aan de ambities en groeiende vraag”. Met steun van landelijke fondsen en lokale sponsoren is de basis gelegd en kon een eerste stap worden gemaakt: de aankoop van het belendend pand Markt 18. Op 15 maart is de feestelijke sleuteloverdracht waarbij iedereen kennis kan nemen van de uitbreidingsplannen (15.30-16.30 uur).
AALTEN/DE HAART – Vanwege de grote belangstelling voor de spannende voorstelling ‘Oosterbeek 1944’ heeft Toneelvereniging de Haort besloten een extra voorstelling toe te voegen. De kaartverkoop heeft alle verwachtingen overtroffen, met drie uitverkochte voorstellingen als resultaat. De extra voorstelling vindt plaats op woensdag 9 april in De Ringkamp in Aalten (19.30 uur). Info.
ALMEN - Coby Wiltink is uitgeroepen tot nieuwe dorpsdichter van Almen. Ze neemt het stokje over van Jan Willem Hengeveld. Het dorpsdichterschap, een initiatief van Museum STAAL, laat steeds nieuwe dichters in de voetsporen treden van A.C.W. Staring, de man die in de 19e eeuw het Almens kerkje literair vereeuwigde. Wiltink schreef ter gelegenheid van haar benoeming een acrostichon – een naamdicht – met de beginletters ‘DORPSDICHTER VAN ALMEN’, geheel in het dialect.
EEFDE – ‘Een theatraal concert waarin muziek uit de tijd van Monteverdi en hedendaagse teksten samenkomen in een visueel kostuumspektakel’. Dat staat het publiek op zondag 16 maart (11.30 uur) te wachten in de Kapel op ’t Rijsselt in Eefde. Begeleid door klavecimbel en viola da gamba vertolken drie zangeressen de geschiedenis van de Tre Donne di Ferrara. Met muziek van onder anderen Claudio Monteverdi, Nadia Boulanger, Clara Schumann en speciaal voor deze productie geschreven nieuwe composities. Info.
HEELWEG – Liesbeth en Jaap zijn de hoofdpersonen in het blijspel ‘Bed & Breakfast’ dat zaterdag 8 maart (20.00 uur) en zondag 9 maart (14.00 uur) wordt gespeeld door toneelgroep Heelweg. Plaats van handeling is het Buurtschapshuus. Info.
’s-HEERENBERG / ZUTPHEN – De uit het Duitse Emmerich afkomstige Christina Poppinck schreef in 1613 een medisch receptenboek, dat uiteindelijk belandde in het archief van Zutphen. Het schrijven ervan was niet zonder gevaar… Was het geen ‘heksenboek’? Maar Christina’s medische kennis beïnvloedde haar welgestelde positie niet. Hoe anders was het even verderop in ’s-Heerenberg: Mechteld ten Ham werd beschuldigd van hekserij en in 1605 tot de brandstapel veroordeeld. De totaal verschillende levenslopen van deze twee sterke vrouwen staan zaterdag 15 maart in het stadsmuseum van ’s-Heerenberg centraal tijdens de de presentatie van het boek ‘Van mummiepoeder tot zilverschoon. De beproefde remediën van Christina Poppinck’. Aanvang 14.30 uur. Aanmelden kan via deze link.
VORDEN – In galerie A-Quadraat in het buitengebied van Vorden is zondag (15.00 uur) de vernissage van de eerste expositie van het nieuwe jaar. De dromerige werken van Everhard Szejstecki worden tentoongesteld, en de fantastisch-realistische schilderijen van Pauline Bakker sluiten daar naadloos bij aan. “De sfeer van haar schilderijen plaatst je buiten de alledaagse realiteit. Je kunt spreken van ‘droombeelden’. Zo kijk je ook naar het werk van Szejstecki: enigszins verwonderd, maar altijd met een glimlach om zijn uitzonderlijke humor.”
VORDEN – Marion Masselink (2003) uit Vorden debuteert met de dichtbundel ‘Nadenken is luisteren naar jezelf’. Masselink kreeg op jonge leeftijd de diagnose autisme, iets wat ze moeilijk kon accepteren. Pas later besefte ze dat haar eigen vooroordelen de grootste barrière vormden. Haar hulphond Yuma hielp haar opnieuw liefde en vertrouwen te voelen. In haar poëzie geeft ze “woorden aan gevoelens die ze lang verborgen hield”. Ze hoopt anderen ermee te inspireren. Op zaterdag 15 maart signeert Masselink haar boek in de winkel van Bruna in Vorden.
WINTERSWIJK - De orkestklas en Unity, twee opleidingsorkesten van de Winterswijkse muziekvereniging Eendracht, nemen zondag 16 maart de luisteraars mee op een muzikale ontdekkingsreis. Ze geven een concert in Theater de Storm (15.00 uur). Enthousiasme en verrassend knap samenspel tonen de kracht van de muziek. Het repertoire? Voor elk wat wils! Kaarten zijn te koop via de website van het theater.
UITagenda
Op 8 maart 2025 klinkt Simeon ten Holts beroemde Canto Ostinato op een unieke manier in Bronckhorst. Het orgel neemt de plaats in van de piano, bespeeld door Aart Bergwerff, terwijl de stemmen van Wishful Singing zorgen voor een magische sfeer. Laat je meevoeren door de hypnotiserende klanken en ervaar Canto Ostinato op een compleet nieuwe manier. Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Luusteren
Sandra Vanreys bezingt de Achterhoek
Zangeres Sandra Vanreys bracht zondag op de bijeenkomst rond de boekverkiezing in Voorst een ode aan de idyllische kant van de Achterhoek, “waaraan ik mijn hart schonk en verloor”.
Een eerdere opname is op YouTube te vinden.
Lèzen
Streektaalschrijvers over ‘Europa’
De 27e editie van de jaarlijkse verkiezing van het beste boek van Achterhoek en Liemers (zie inleiding) betekende ook de 27e uitgave van ‘Flonkergood’, het ‘kadobuukse’ dat je er gratis bijkrijgt bij aankoop van een boek tijdens de Waeke van het Achterhookse en Liemerse Book (die nu loopt). Het bevat verhalen en gedichten in de streektaal, met elk jaar een ander thema. Dit keer is dat ‘Europa’. Voor sommigen een ver-van-mijn-bedshow, voor anderen, en zeker voor bewoners van Achterhoek en Liemers, is Europa juist dichtbij. Zo schrijft Theo Boland in Flonkergood over de ‘plaats’ Dinxperwieck, een combinatie van het Nederlandse Dinxperlo en het Duitse Suderwieck, die door bewoners van beide dorpen min of meer als één geheel wordt ervaren, ook al loopt de officiële grens er dwars doorheen. “Daor könt ze in Brussel (of in Straatsburg, waor dan ook) nog wat van leren”, concludeert Boland.
Meer info bij Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers.
Kieken
Tekeningen en beelden van Maïté Duval
Beeldhouwer en tekenaar Maïté Duval, van oorsprong Française, overleed in 2019. Ze liet een oeuvre na van grote bronzen vrouwenfiguren, waarvan er verscheidene in de openbare staan, en niet alleen in haar woonplaats Zutphen. Galerie ArtCore aan de Marspoortstraat in die stad biedt bezoekers deze maand de gelegenheid ook kennis te maken met haar kleinere études en tekeningen. Daarnaast staan er zes grote beelden opgesteld in de expositieruimte die bekend staat als het pand waar ‘de bankier van het verzet’ Walraven van Hall van 1931 tot 1940 werkzaam was.
Naast het ontroerende Malade d’Amour (2002), een herinnering aan de liefde van en voor haar overleden man Thierry Rijkhart de Voogd, is ook het volgens kenners spectaculaire grote beeld ‘Inspiratie’ aanwezig, dat Duval vlak voor haar dood voltooide.
De expositie is te bezichtigen tot en met 24 maart 2025: op zaterdag, zondag en maandag van 13.00 tot 17.00 uur.
Afstoffen
Tussen grens en hoop
Verhalen over de Tweede Wereldoorlog kunnen niet vaak genoeg verteld worden. Dat zeggen Maarten Koudijs en Court Tolhuis, de samenstellers van het boek ‘Tussen grens en hoop. Verhalen door de ogen van burgers in oorlogstijd’. Het bevat persoonlijke ervaringen van inwoners van de vroegere gemeenten Wisch en Gendringen tijdens de oorlog.
'Tussen grens en hoop’ is het tweede boek van Silvoldenaar Koudijs. Zijn eerste boek, ‘Opdat Wij Niet Vergeten. Wisch – Gendringen 1940-1945’ verscheen in 2023. Met de opbrengst werd het oorlogsmonument in gedenk- en wandelpark ’t Olde Kerkhof in Gendringen mede bekostigd. Het was ook de aanzet tot de oprichting van de gelijknamige werkgroep van stichting De Moezeköttel in Megchelen, die het boek uitgaf. De werkgroep is inmiddels een stichting én de uitgever van het nieuwe boek, dat eind maart wordt aangeboden aan burgemeester Mirjam Maasdam. Megchelen is op 28 maart 1945 als eerste dorp boven de rivieren bevrijd. Op vrijdag 28 en zaterdag 29 maart zijn er in de Martinuskerk een tentoonstelling en een bevrijdingsfeest. Koudijs en Tolhuis vertellen daar over de totstandkoming van ‘Tussen grens en hoop’.
Lees hier het hele artikel in de Gelderse Post, geschreven door Marcel van Berkum.
Nieuwstips en feedback
Tot slot een huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.
Heb je Cultuurnieuwsbrief via een link gelezen en wil je hem ook via de mail ontvangen?