#86 Hoe hou je cultuur levend?
Stilstaan, ontwikkelen, vernieuwen, stoppen en/of opnieuw beginnen
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Tijden veranderen en dan kun je maar beter zorgen dat je met de tijd meegaat. Het woord kunstgeschiedenis bestaat omdat kunst aan verandering onderhevig is. Als je door de eeuwen naar kunst en cultuur kijkt, is verandering van alle tijden. Stromingen komen op, bereiken een hoogtepunt en voor je het weet is het geschiedenis.
Vernieuwing stuit soms op weerstand en vaak proberen we krampachtig vast te houden aan wat ooit was. We leven in een tijd van vluchtige interesses. Wat moet je dan doen om te zorgen dat de dingen die jou interesseren, behouden blijven? Of moet je toegeven dat cultuur nou eenmaal verandert en accepteren dat dingen verdwijnen omdat er altijd weer iets anders voor terugkomt. Zijn sommige kunst- en cultuurvormen onvergankelijk door de kwaliteit of omdat mensen zich inspannen voor het behoud ervan?
In deze Cultuurnieuwsbrief is de tijdlijn van cultuur het thema. Wat blijft, wat vergaat en wat is onze invloed daarop?
Karin van der Velden
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws en andere media vond ik weer leuke nieuwsberichten en activiteiten:
Aalten/Ulft - Drie leerlingen uit 6 VWO van Schaersvoorde Slingelaan in Aalten zorgen ervoor dat beginnende bands uit de regio een podium krijgen. Dat gebeurt op 8 maart bij de DRU in Ulft. Voor het optreden krijgen de deelnemers een workshop om hun podiumpresentatie te verbeteren. Wat een prachtig nieuw initiatief van deze Lisa, Merel en Lune, die binnenkort examen zullen moeten doen. Wat mij betreft zijn jullie bij voorbaat geslaagd!
Lisa, Merel en Lune organiseren Nova New Start. Foto: PR Breedenbroek/Dinxperlo - Muziek uit de eighties blijft populair. Op zaterdag 1 maart kun je bij Koenders in Breedenbroek (muzikale) herinneringen ophalen en dansen op ‘never boring eighties hits’. De muziek is populair bij de oudere jeugd, maar ook bij de kinderen van die generatie. Het familie-evenement de Roquetas party wordt voor de elfde keer georganiseerd.
Borculo - Met Byzantijnse en Slavische liederen en delen uit de opera Die Zauberflöte zal het Borculo’s Mannenkoor op zondag 2 maart bezoekers in de prachtige barokkerk in Zwillbrock beroeren met hun zang. Ik vraag me af of we over een jaar of tien nog van zo’n bijzonder concert kunnen genieten.
Doetinchem - In haar voorstelling ‘Opera voor Dummies 2’ laat Céline Janssen horen dat je allerlei genres in opera-stijl kunt zingen. Opera is eigenlijk een voorloper van wat we nu een soap noemen. Hoe dicht liggen levensliederen dan bij opera? Het is te horen in het Amphion Theater op zondag 23 februari. In deze trailer hoor je alvast een voorproefje.
Céline Janssen - Operacafé Medea Huisman Doetinchem - Josephine Baker was tijdens de roaring twenties niet alleen een fantastische revuester, zij zette zich in een tijd van strenge rassenscheiding in tegen discriminatie. Ze weigerde bijvoorbeeld voor gescheiden publiek op te treden. ‘Een leven in revue’ is op vrijdag 21 februari te zien in het Amphion Theater.
Groenlo - Volgens kenners wordt het muziekgezelschap RebElsje over 100 jaar in één adem genoemd met orkesten als James OverLast en Ennio MorriKlone. Tijdens Rosenmontag op 3 maart geven de mannen een nu al spraakmakend en uniek concert. Het motto is ‘Neet zuuver, wal hard’. Dus dat belooft wat! Sowieso even het artikeltje lezen, dat is hilarisch geschreven door Henri Walterbos.
De RebElsjes. Eigen foto Kilder - Voor veel harmonieën en fanfares is het moeilijker geworden om op straat een goede bezetting te krijgen. Hoewel het opluisteren van festiviteiten vaak de reden voor oprichting van muziekverenigingen was, is de focus meer op het geven van concerten komen te liggen. En dat is nu eenmaal een andere hobby. Muziekvereniging St. Jan maakte een plan om de straatoptredens te verbeteren. Dat plan mag gedeeld worden, wie het wil lezen kan mij even een mailtje sturen: karin@stjankilder.nl.
Kotten - ‘Wie weet ontstaat er weer wat nieuws’. Dat is te hopen nu de populaire Slingetaler stoppen. Een paar leden vinden het mooi geweest en als je zo lang samenspeelt, wordt het denk ik nooit meer zoals het was. Op zaterdag 8 maart geven de muzikanten hun allerlaatste concert. Als u zou willen luisteren, helaas. Alle kaarten zijn verkocht, er is zelfs een wachtlijst.
Ruurlo - KunstKring Ruurlo organiseert op 8 maart een workshop schilderen als Corneille. De schilderijen van Corneille (1922-2010) blijven geliefd door hun levendige kleuren, eenvoudige vormen en speelse composities.
Ruurlo - Een eeuwenoud materiaal met nieuwe techniek verwerken tot unieke, kleurrijke creaties. Tijdens een workshop glasfusie, van glaskunstenaar Irma Derksen, kunnen cursisten van glas in verschillende kleuren en vormen een persoonlijk kunstwerk maken.
Bij glasfusie worden stukjes glas onder hoge temperaturen samengesmolten tot een geheel. Foto: Irma Derksen Winterswijk - Aan het begin van zijn carrière verdiende Piet Mondriaan zijn brood met het schilderen in opdracht. Het portret dat hij maakte van Admiraal J.C. de Ruyter de Wildt schittert na een grondige restauratie in Museum Villa Mondriaan.
Winterswijk - Dominica Eyckmans (altviool) en Wim Ruessink (organist) spelen bij kaarslicht. In de Jacobskerk in Winterswijk zullen 18e-eeuwse kroonluchters branden terwijl het publiek luistert naar werken van Astor Piazzolla en Arvo Pärt.
Winterswijk - Boogie Woogie en ArtEZ doen samen onderzoek naar de ontwikkeling van theater in Winterswijk. Kun je die bevorderen met een duurzame theaterleerlijn voor het basis- en middelbaar onderwijs? De terugkeer van theaterlessen op scholen draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen. Vrijdag 21 februari is om 15.00 uur de eindpresentatie te zien.
De legendarische band U2 bracht in november 2024 het album How to Re-Assemble an Atomic Bomb uit. Op een geremasterde versie van How to Assemble an Atomic Bomb staan ook nieuwe nummers. U2 begon op 25 september 1976 en brak door met het benefietconcert Live Aid op 13 juli 1985. De tributeband Beyond The Music eert U2 op 6 maart met een liveshow in Theater De Storm.
Culturele UITagenda
Op zaterdag 22 en zondag 23 februari 2025 wordt het DRU Industriepark in Ulft omgetoverd tot een bruisend podium vol verrassingen. Tijdens STRTFSTVL Showcase geniet je twee dagen lang van meer dan honderd adembenemende optredens. Laat je meeslepen door spraakmakend straattheater, indrukwekkende acrobatiek, meesterlijke jongleurs en betoverende muziek. Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen
Door alle berichten over klimaatverandering raken we er steeds meer van doordrongen dat water een belangrijke rol in ons leven speelt. Jarenlang werden we in de Achterhoek geconfronteerd met droogte. In 2024 bleef het bijna overal nat. In het Jaarboek Achterhoek & Liemers nr. 48 gaat het over de rol van water in het leven van de mens. En wat is de rol van de mens?
Luusteren
De kracht van muziek is enorm. Het is een verbindende kracht voor vrolijke gebeurtenissen, als we samen hossen tijdens het aanstaande carnaval. Het biedt troost op verdrietige momenten, als je weet dat je niet de enige bent die liefdesverdriet heeft of de enige die rouwt om het verlies van een dierbare. Muziek maakt ook moeilijke onderwerpen bespreekbaar, zoals onderdrukking, oorlog en machtsmisbruik. Onze coördinator schreef een artikel over sexting en hoe de muziek van MEAU helpt om dat onderwerp onder jongeren bespreekbaar te maken. Het liedje ‘Stukje van mij’ is aangrijpend door het eenvoudige melodietje in combinatie met de krachtige tekst. Als je dan ook nog de beelden erbij ziet, snap je waarom het zoveel impact heeft. Alle jongeren zouden het moeten horen en zien. Het is mijn luistertip van deze week in de hoop dat het iemand bereikt die er kracht uit put.
Kieken
Herinneringen ophalen aan alles wat er door de jaren heen op de radio te horen was kan tijdens de voorstelling van Jasmijn en Aleid. De meisjes van de radio nemen het publiek mee op een vrolijke reis door de tijd van de radio. In Theater Onder Molen in Linde kan jong en oud op zondagmiddag 23 februari genieten van een feest der herkenning, met liedjes uit alle jaren en bekende radiospelletjes van toen.
Afstoffen
Cultuurnieuws in historische context
De mysterieuze geschiedenis van piratenzenders
In de jaren ‘70 ontdekten jonge boeren en arbeiders de magie van radio. Met tweedehands zendapparatuur, die ze vaak zelf in elkaar knutselden, begonnen ze muziek uit te zenden die op de reguliere zenders niet te horen was. In Hilversum werden destijds nauwelijks Nederlandstalige liedjes uitgezonden.
Vanuit een oude schuur achter op het erf, verscholen tussen hooibalen en een paar nieuwsgierige koeien, stuurden die amateurzenders hun signalen de ether in. Dat was nog behoorlijk spannend, want de mannen van de RCD (Radio Controle Dienst) speurden als roofdieren de Achterhoek af in hun zoektocht naar illegale zenders. Met peilwagens reden ze door de dorpen, terwijl ze probeerden de bron van het signaal te lokaliseren. De reden daarvoor was dat de apparatuur van sommige zenders radiozenders verstoorde, maar ook de communicatie met vliegtuigen hinderde.
De piraten waren de opsporingsbeambten vaak te slim af. Als ze hoorden dat er een peilwagen in de buurt was, schakelden ze razendsnel over naar een andere locatie. Luisteraars verzamelden zich zelfs om te voorkomen dat een zender in beslag werd genomen. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij Radio Milano in Halle, waar bij een inval een dood varken op een politiewagen werd gelegd. Een hele politiemacht en zelfs de ME werd ingeschakeld om de zender uit de ether te halen, maar die werd nooit gevonden.
Werd er een zendpiraat toch gepakt, dan kregen ze een flinke boete. Soms stond er de volgende dag alweer een nieuwe antenne. Er zijn niet zoveel piratenzenders over, maar toch wordt nog af en toe een uit de lucht gehaald. Een enkele zender ‘ontsnapte’ uit de illegaliteit. Een aantal radioamateurs had in 1991 de wens om een legale lokale omroep op te richten en zo ontstond bijvoorbeeld Radio Ideaal.
Oud-piraat Hugo Heideman schreef het boek ‘Geheime zenders in de Achterhoek’. Voor zover ik het kan zien, is het helemaal uitverkocht. De Facebookpagina ‘Geheime zenders in de Achterhoek’ haalt herinneringen op aan vervlogen tijden, maar deelt ook actueel nieuws over piratenzenders.
Nieuwstips en feedback
Tot slot een huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.