#73 Gekoesterd in warme beslotenheid
Zuinig op wat er nog is, nieuwsgierig naar wat het allemaal kan.
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
In Doetinchem zijn er haast geen meer. In Winterswijk is er helemaal geen één meer. Terwijl in beide steden 30 jaar geleden nog iets bestond als “De Gezamenlijke Toneelverenigingen van…” Met bestuur en al.
Maar daaromheen, in dorpen en gehuchten, daar bloeit het amateurtheater! Alleen in de gemeente Oude IJsselstreek zijn er al 12 toneelgroepen. En om Winterswijk heen, in die parelketting van kleine kernen, repeteren in alle dorpshuizen toneelverenigingen van naam! In Kotten gaan verse vaders, nadat ze hun kind op het gemeentehuis hebben aangegeven, meteen door naar de secretaris van toneelvereniging TOEP om ook daar de jonge spuit als lid aan te geven. Gebeurt gewoon.
Rondom Wehl is het voor theaterliefhebbers ook goed toeven met groepen als Toneel in Wehl (Jeugdtheater!) en Niweto. Halle heeft zijn groep, IJzevoorde, De Meene en Zieuwent. Gaanderen en Groenlo hebben zelfs een musicalvereniging. En wat voor een!
Het lijkt erop, dat hoe kleiner de gemeenschap is, hoe meer kans er is op de aanwezigheid van een toneelvereniging. Daar zit wel een ondergrens aan overigens. In Netterden is wel een toneelvereniging, maar de leden zitten in de jonge kinderen en dan ben je in Netterden ook meteen de sjaak als Luizenmoeder, Sinttochtcoördinator, KiVaDa-organisator en Kerstboombouwer. Dus tot de kinderen op het VO zitten is er even geen toneel. Maar dan gaat het ook daar weer los.
Des te meer respect voor de verenigingen die het lukt om elk jaar weer een of twee stukken op de planken -of in de wei- te zetten. Want al dat werk dat verzet moet worden om zo’n stuk te realiseren, gebeurt naast het dagelijks leven.
Het is niet moeilijk om lacherig te doen over “amateurs”, en zelf zijn ze ook niet de eersten om te koop te lopen met hun acteerprestaties. Het gaan hen vooral om het plezier van het maken. Het op het toneel staan in een ander pakje dan dat je dagelijks draagt. Nadeel van die bescheidenheid is dat het voor het publiek van buiten de gemeenschap nogal wat aandacht vraagt om precies op tijd te weten dat de kaartverkoop weer open gaat. Zul je zien, net als je even niet hun Facebookpagina bekijkt, blijken de kaarten bij slager van Os of bij de PLUS aan de kassa te koop te zijn geweest. Of als je belt met de secretaris. Dan moet je ook meteen bellen, want anders ben je te laat. Ze worden gekoesterd , die verenigingen. Door hun publiek, in de warme beslotenheid van hun gemeenschap. Maar ook voor mensen daarbuiten zijn ze meer dan de moeite waard.
Theo Soontiëns
Klaar voor de gulle lach
IJzevoorde - Anderhalve man een paardenkop. Zo groot is IJzevoorde ongeveer. Maar er staat een pareltje van een cultureel centrum. De Pokkershutte. Ingebouwd in het basisschooltje van het dorp. Met bomen ervoor, zoals in dat lied van Don Quichocking.
Daar is het waar toneelvereniging THIJS elk half jaar haar voorstellingen speelt. Het is nu tijd voor de najaarsvoorstelling. Vrijdagavond 22, zaterdagavond 23 en zondagmiddag 24 november spelen ze de klucht "Beestenbende op de Keizershoeve". Geen pretenties. Gewoon een heerlijke hoop onzin. Centraal staan 2 broers die een varkensfokkerij runnen. Geen vrouw in huis, dus dat moet wel tot verslonzing leiden. En als er dan plotseling een vrouw op de boerderij aankomt, zijn de rapen gaar. Zeker als er ook nog een pastoor in het spel is die nog een rekening heeft openstaan.
Meer valt er te lezen in dit artikel in Het Achterhoek Nieuws
Mocht de actualiteit van vandaag de dag je wat zwaar op het gemoed drukken, zo’n avond als bij Thijs laat je een avondje onbekommerd lachen om flauwekul die er niet toe doet. De wereld wordt er niet door gered, maar je kikkert er heerlijk van op. Borrel erna aan de bar, en je kunt er weer tegen.
Kaartreservering via een whatsapp-bericht aan (06) 30 399 388
Theatrale Post uut Varsseveld
Varsseveld - Muziekvereniging Jubal is een van de gouden eieren in het nest van de Achterhoekse HarFa’s. Bekend om hun muzikale kwaliteiten, beroemd om hun beleid ten opzichte van de jeugd. Bij Jubal geen sprake van vergrijzing of ontgroening. Springlevend en vol energie.
Jubal zoekt daarnaast altijd samenwerking met andere groepen of personen. Omdat het wel weer eens tijd werd voor iets groots, vroeg Jubal toneelverenigingen Op eigen houtje uit Varsseveld en ‘t Buurtschap uit Sinderen om mee te spelen met een groot muzikaal spektakel over de geschiedenis van Varsseveld.
Schrijver/regisseur Edwin Klompenhouwer werd gevraagd een stuk te schrijven en de boel te regisseren. Tenslotte werd ook het Koor The New Voices uit Zevenaar gevraagd en een stukje totaaltheater werd een feit.
In een meeslepende muziektheatervoorstelling wordt de geschiedenis van Varsseveld verbeeld aan de hand van het verhaal van postbode Christoffel van Dielen. Thema’s uit lang vervlogen tijden, de Tweede Wereldoorlog, de Wederopbouwtijd, tot die van vandaag de dag, worden in herinnering geroepen door middel van theater, zang en muziek. Een must-see voor iedereen die houdt van Varsseveld. Of van theater natuurlijk. En je hebt maar één kans!
De muziektheatervoorstelling “Post uut Varsseveld” word op zaterdag 30 november uitgevoerd in de Van Pallandthal in Varsseveld. Het spektakel begint om 20.00 uur, maar als je een half uurtje eerder bent, krijg je de beste plaatsen. Kaarten zijn te koop via de website.
Kunst als indringende boodschapper
ACHTERHOEK - Niet alle mensen vinden kunst leuk. Soms omdat ze het niet begrijpen. Soms omdat het nergens over gaat. Soms omdat ze denken dat ze er iets van moeten vinden, maar ze vinden er niks van. Soms ook, omdat de kunst hen op een onbarmhartige manier confronteert met hun overtuigingen.
Zo’n fototentoonstelling opent woensdag 27 november buiten het gemeentehuis in Lochem. Passanten worden geconfronteerd met grote portretten van mensen. Gewone mensen zou je denken. Mensen als jij en ik. Dat zijn het ook. Maar één toevalligheid koppelt ze aan elkaar: ze zijn allen het slachtoffer geweest van huiselijk geweld. Als je dat eenmaal weet, ga je anders naar die portretten kijken. Dan word je misschien nieuwsgierig naar hun verhalen. Zeker als je weet dat al die mensen de cirkel van geweld waarin ze zaten, hebben doorbroken. Het zijn verhalen van hoop. En die verhalen kun je als je langs die portretten loopt, tot je nemen. Niet makkelijk, want de tentoonstelling confronteert je ook met een pijnlijke realiteit. Maar uiteindelijk is die ook hoopgevend omdat het verhalen van kracht zijn.
Deze tentoonstelling is een uitvloeisel van de actiedagen ‘Stop Geweld Tegen Vrouwen’ die wereldwijd op 25 en 26 november vallen.
Lees daarover dit artikel in Achterhoek Nieuws.
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een kleine greep, er is meer te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur
DOETINCHEM - Warboel & friends gaan ook dit jaar weer helemaal los in de grote zaal van Amphion. Op zaterdag 23 en zondag 24 november spelen ze maar liefst 6 keer het grote Sinterklaasfeest. Een traditie.
Het speelt zich allemaal af in de werkplaats waar Sinterklaas en de Pieten knippen, plakken, borduren, breien, haken, nieten, strijken, naaien, mozaïeken, schilderen, zeefdrukken, beeldhouwen, kleien en nog veel meer… Er wordt vanzelfsprekend ook gezongen, muziek gemaakt en gedanst! Kaarten kopen kun je helemaal vergeten want het is zes keer stijf uitverkocht. Waarom we het dan melden? Zodat je weet wat voor bijzonder talent Warboel is. Daar kunnen we niet trots genoeg op zijn.ZELHEM – ‘Bij nader inzien’ is de eerstvolgende tentoonstelling die door Galerie Zelhem wordt ingericht op de bovenverdieping van de bibliotheek in Zelhem.
Bij nader inzien zijn de dingen soms anders dan ze op het eerste gezicht lijken. Het werk van Henriëtte Coppes, Mariës Hendriks en Inette van Wijck nodigt uit om nader bekeken te worden. Kijken als een vorm van ontdekken.
De opening van de tentoonstelling vindt plaats op zaterdag 23 november om 17.00 uur. De kunstenaars zijn aanwezig en zullen een toelichting geven op hun werk. De expositie is te bezichtigen vanaf deze middag tot en met 18 januari 2025. Lees ook dit artikel in Achterhoek Nieuws voor achtergrondinformatieULFT - Vrijdag 29 november is de voorstelling Fightclub te zien in het DRU theater. Een indringende voorstelling over geweld tegen vrouwen. Ja, dat bestaat echt en het is structureel.
Vanuit een vrouwelijk perspectief onderzoeken schrijver Vera Morina en regisseur Corien Feikens het effect en de gevolgen van eeuwenlang geweld tegen vrouwen. Fightclub is een fysieke en meeslepende voorstelling, geïnspireerd op de gelijknamige filmklassieker uit 1999.
Kaartverkoop en meer informatie op de website van de DRUHARFSEN – Op zaterdag 30 november brengt toneelvereniging De Veldhoekers het hilarische blijspel ‘Alle ballen op Bertha!’ op de planken in Ons Gebouw in Harfsen.
Het stuk draait om Bertha Wolters en haar vervallen café ‘De Warme Bal’, waar de geur van oud frituurvet overheerst. Wanneer Bertha binnen 24 uur haar kroeg moet omtoveren tot een chic restaurant, ontstaat er complete chaos. Hilariteit en spanning gegarandeerd.
De voorstelling begint om 20.00 uur. Kaarten zijn alleen aan de deur verkrijgbaar.
BORCULO - De van oorsprong joods-Russische schilder Marc Chagall is op zondag 1 december het boeiende middelpunt van een lezing, verzorgd door de bekende en veel geprezen kunsthistorica Frederike Upmeijer.
Het leven van deze veelzijdige kunstenaar biedt stof te over voor een fascinerend tijdsbeeld dat een periode van bijna een eeuw omvat. Het verhaal over een kunstenaar met een nalatenschap van duizenden schilderijen, litho’s en etsen, prachtige glas-in-loodramen, tapijten en keramiek, wordt verteld in de synagoge van Borculo, Weverstraat 4 vanaf 14.30 uur. Meer info in dit artikel van Achterhoek Nieuws
Culturele UITagenda
Grote Streekboekenmarkt in Doetinchem
Op 25 november is er voor boekenliefhebbers en streekhistorie-fans de Grote Streekboekenmarkt in Doetinchem! Vanaf 10:30 uur biedt de markt in het Erfgoedcentrum een prachtige verzameling boeken over de Achterhoek en omstreken. Van historische werken tot streekromans, er is voor ieder wat wils. Snuffel tussen unieke uitgaven en ontdek de rijke geschiedenis van de regio. Een must voor liefhebbers van cultuur en erfgoed! Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen (en doen)
Het was goed wonen langs de Oude IJssel
Vorige maand verscheen van de hand van Pol Diepenveen-Jansen het kloeke boek “Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen lans de Oude IJssel.” In de versie de Gelderse Post besteedde in een uitgebreid artikel van Carla van der Meer aandacht aan het verschijnen ervan. Maar het is niet verkeerd om er ook in deze Culturele Nieuwsbrief aandacht aan te besteden.
Het is van alle tijden dat langs strategisch gelegen waterwegen overal in ons land kastelen, buitenplaatsen en landgoederen lagen waar de adel verbleef om hun bezittingen te besturen, recht te spreken, te jagen, pacht en tol te innen, en met elkaar te kunnen verkeren. Zelfs langs de Oude IJssel.
Helaas hebben de meeste adellijke huizen onze tijd niet gehaald, maar toch is er verrassend meer bewaard gebleven dan we over het algemeen denken. Van de bestaande huizen zijn de kastelen Keppel en Wisch en de huizen De Kemnade en Landfort wel de meest aansprekende objecten. Maar ook kasteel De Kelder, huis Wesenthorst en de boerderij ‘t Mulra zijn bewaard gebleven en op andere plaatsen houden overblijfselen van de huizen of informatieborden de herinnering aan zulke historische locaties levend.
Pol Diepeveen-Jansen, archeologe van beroep, heeft zoveel mogelijk informatie en achtergronden van deze plekken naar boven weten te halen in dit meer dan 200 pagina’s tellende boek. Een eye-opener voor veel Achterhoekers die daarmee toch weer een beetje anders naar hun regio kunnen kijken.
Kieken
Kunstenaars kijken in Vorden
VORDEN - Het is voor beeldend kunstenaars in landelijke gebieden niet per se makkelijk om in contact te komen met geïnteresseerd publiek. Dat gaat beter op strandjes in Zuid Spanje waar koopgrage toeristen iets mee willen nemen als vakantieherinnering en een broodschilder gretig zijn in massaproductie gemaakte zonsondergangen aan de meute slijt. Onze kunstenaars moeten het meer hebben van kwaliteit. Maar hoe vinden zij hun klanten en hoe vinden potentiële klanten de kunst?
Op zondag 8 december vindt daarom de KunstZondagVorden (KZV) plaats. Vijf Vordense kunstenaars openen hun ateliers voor het publiek. Dat wil niet zeggen dat publiek op andere dagen niet welkom is. Mijn ervaring is dat je altijd terecht kunt bij kunstenaars. Maar zo’n Kunst(Koop)Zondag helpt wel. Enkele van de kunstenaars hebben daarvoor ook nieuw werk gecreëerd dat bezoekers meteen al kunnen bewonderen. De kunstenaars staan natuurlijk klaar om uitleg te geven over hun werkwijzen. Dat doen ze graag, maar het is ook leuk als er eens een norse, van de wereld afgekeerde mopperkont tussen zit. Die eigenlijk helemaal niet wil praten, maar die wil schilderen. Ik hoop daar wel eens op.
Om de weg te weten is er een routebeschrijving naar de deelnemende kunstenaars beschikbaar. Die kun je gratis ophalen bij de VVV in Vorden (Dorpsstraat 12). Het Infoblad is ook beschikbaar bij de deelnemende ateliers. Nog sneller heb je hem als je hier op klikt.
Iedereen kan op 8 december in Vorden terecht tussen 11.00 en 17.00 uur. En neem voor de zekerheid je pinpas mee. Wie weet, vind je ineens iets waarvan je al je hele leven niet wist dat je dat zocht.
Luustern
DONDERs!
Op 9 november was het de Dag van de Achterhoekse Popmuziek en ik had me een mooi programma uitgestippeld waardoor ik in 12 uur 8 optredens op 7 verschillende locaties zou kunnen gaan zien. Ik wilde me laten verrassen dus lette ik alleen maar op dat de reistijd tussen twee optredens niet langer was dan dat het volgende optreden zou beginnen. Zo viel ik van de ene verbazing in de andere.
De grootste verbazing gold het optreden van de punkrockband Donder in de Kapschure Erve Buevink in Sinderen. Die verbazing werd veroorzaakt door de locatie, de optredende band en door mezelf. In dit item kan ik het helaas alleen maar hebben over die band: Donder!
Punkrock klinkt wat ouderwets en dat was het ook. Ouderwets energiek, ouderwets geëngageerd en ouderwets meeslepend. En ook ouderwets: hele aardige, lieve jongens die zich -eenmaal aan het spelen- ontpoppen tot podiumbeesten. Na elk nummer denk je: zo dat moest er even uit. Dat zat blijkbaar dwars. En er zit ze heel wat dwars, die mannen van Donder. Want het vuur werd elk nummer hoger opgepookt. Tot onder het laatste nummer de rust neerdaalde en we in een soort hervonden evenwicht de auto opzochten. Op weg naar een bluesgroepje of zoiets. Kan ik me niet meer herinneren.
Kortom, boomers! Luister vooral Donder eens op Spotify. Je waant je zo weer terug in je studietijd in een Utrechtse werfkelder bij een of ander duister krakersfeest. En dan klinken die opnames ook nog eens een stuk netter dan ze live worden vertolkt. Wat een vuur!
Afstoffen
Zelfs een theepot kan erfgoed zijn
In de periferie van ateliers, musea en podia zijn er in de Achterhoek plekken te vinden waar een verzameling specifieke artefacten bijeengebracht zijn die nooit echt een plek tussen kunst en kitsch zullen innemen. Waarvan de waarde nooit erg hoog zal worden ingeschat, maar die als verzameling te waardevol zijn om weg te gooien. Als je daarmee geconfronteerd wordt weet je ook ineens weer: als je begint met iets te verzamelen, kun je er nooit meer mee stoppen: wat een opdracht.
Ergens tussen Dinxperlo en Aalten ligt zo’n plek. Het Internationale Theepottenmuseum van Joke Ruesink. Ik was er al zo vaak aan voorbij gereden en had nog nooit de gedachte gehad om er eens te gaan kijken. Tot ik er om een andere reden naar toe moest - Joke is ook de spil van de Farm- & Countryfair- en meteen de gelegenheid te baat nam binnen te lopen.
Ik begon met de goedwillende glimlach van iemand die de vakantiefoto’s van de buurman moet bekijken. Maar kamer na kamer, vitrine na vitrine, theepot na theepot daalde ik dieper af in de wereld die theepotten heet. Je hebt geen benul! Ik heb niet eens alle theepotten kunnen bekijken omdat ik steeds langer stilstond bij elk pot. Verbindingen legde, variaties vergeleek, landen en tijden leerde onderscheiden. Dit was geschiedenisles langs de theelijn.
Je moet er misschien niet met je kinderen naar toe, die hebben daar nog niet veel mee. Maar neem eens de tijd en gun je een wereld die je vooraf niet serieus genomen zou hebben. Zeg: Luxemburg. En laat dan los wat je denkt te weten. Dan maak je ruimte voor de overrompeling.
Nieuwstips en feedback
Tot slot de huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.