#72 Novemberregen
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
Mijn vijfwekelijkse bijdrage aan de Cultuurnieuwsbrief van Achterhoek Nieuws. Met weer een arbitraire greep uit wat er op cultureel gebied te beleven is de komende weken in de Achterhoek. Bijvoorbeeld over Maria, een vrouw die meer dan alleen overleefde in een tijd waarin alleen mannen golden. In Bredevoort is er deze maand een lezing over het boek dat over haar geschreven is, in december een op het boek gebaseerde voorstelling in Doetinchem. Een vertelling over eeuwen geleden, maar misschien ook meer over nu dan je verwacht.
Mark Ebbers
Achterhoek Retro Rock Filmfestival
DOETINCHEM – Op zaterdag 23 november herleven woelige tijden in Filmhuis Amphion. Het filmprogramma dat ’s middags en ’s avonds draait laat optredens zien van bekende bands als Threshold, Vandenberg, de OXX-band en Normaal. Beatclub Shabby geeft een terugblik op de jongerencultuur en de wilde hippietijd in Doetinchem. Het filmdeel van het festival eindigt ’s avonds tegen 22.00 uur en het feest wordt tot middernacht voortgezet met een liveoptreden in de filmzaal.
In de films vertellen verschillende regionale rockfiguren hun verhaal. De doelgroep bestaat niet alleen uit ‘oude rockers’ die graag kijken en luisteren naar bands uit hun jonge jaren. Iedereen, ook jongeren, met een passie voor beat- en popmuziek van toen en klassiekers van nu kunnen van dit festival genieten, het eerste in zijn soort.
Het volledige artikel op Achterhoek Nieuws
Literair Café met Anneloes Timmerije
BREDEVOORT - Anneloes Timmerije is op 22 november te gast in het Literair Café in de Koppelkerk. De roman De mannen van Maria maakte op veel mensen diepe indruk, waaronder actrice Anna Drijver. Zij liet het boek van Timmerije bewerken tot een indringende solovoorstelling waarmee ze op 14 december in theater Amphion in Doetinchem staat.
Lees verder op Achterhoek Nieuws Cultuur
Art Based Poetry @ African Art Space
BRONKHORST - Op zondag zondag 24 november 2024 van 14.30 tot 16.00 uur, organiseert de African Art Space aan de Bovenstraat 16 in Bronkhorst een bijzondere ‘Art Based Poetry’-bijeenkomst, waarbij hedendaagse Afrikaanse kunst en poëzie samenkomen. De African Art Space is gespecialiseerd in moderne Afrikaanse kunst, gecombineerd met poëzie die het verhaal achter de kunstwerken verder belicht. Waar beeldende kunst een visueel verhaal vertelt, biedt poëzie de ruimte om dit te verkennen en te nuanceren.
Op zondag 17 november stonden de fascinerende werken van de gerenommeerde Zuid-Afrikaanse kunstenares Marlise Keith centraal.
Een week later, op zondag 24 november, is het de beurt aan de opkomende Ivoriaanse kunstenaar Charles Badoue. Gedurende beide dagen zal de Nederlandse dichter Elkée gedichten voordragen die aansluiten bij de kunstwerken.
Deelname is gratis, maar het aantal plaatsen is beperkt, men dient zich vooraf aan te melden. Stuur daarvoor een e-mail naar info@africanspace.art.
Art Based Poetry @ African Art Space in Bronkhorst | Cultuur - Achterhoeknieuws.nl
Aaltens theatertalent schittert in Big Fish
AALTEN/WINTERSWIJK - Het Winterswijks Muziek Theater (WMT) haalt Broadwaymusical Big Fish naar de Achterhoek en brengt de wonderlijke verhalen van de kleurrijke Edward Bloom op vrijdag 22 en zaterdag 23 november tot leven in Theater De Storm in Winterswijk. Inge Klein Gunnewiek en Sepp ten Have uit Aalten maken deel uit van de cast en kijken ernaar uit om de voorstelling aan het publiek te laten zien.
De theatervoorstelling Big Fish is gebaseerd op de wonderlijke roman van Daniel Wallace en de hartverwarmende film van Tim Burton. Het is een verhaal vol ongelofelijke avonturen, onverwachte wendingen en ontmoetingen met magische wezens.
Het WMT brengt met Big Fish op 22 en 23 november een verhaal vóór jong & oud dóór een cast van jong tot oud. Met dans, muziek en de dynamiek van een live-orkest. Kaarten via: www.theaterdestorm.nl/wmt.
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over nog veel meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een kleine en ingekorte selectie, de volledige artikelen en nog veel meer, het is te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur en achterhoeknieuws.nl/muziek.
Lezing over Shakespeare bij de Gorsselse Kunstkring
GORSSEL – Vanavond, maandag 18 november, houdt de Gorsselse Kunstkring een lezing over het werk en leven van William Shakespeare, verzorgd door auteur en literatuurhistorica Liesje Schreuders. In het kerkgebouw aan de Hoofdstraat 27 zal Schreuders om 20.00 uur de mysterieuze figuur van Shakespeare bespreken, zijn invloedrijke toneelstukken en sonnetten toelichten en bekende personages tot leven brengen met filmfragmenten en iconische citaten. Meer info.
Blue Lake Proms: muziektheater, fanfare, pop en rock ontmoeten elkaar
DINXPERLO - Het A-orkest van Psalm 150 presenteert op 23 en 24 november in de Eurohal in Dinxperlo twee spetterende Blue Lake Proms concerten. Zaterdagavond om 20.00 uur en zondagmiddag om 15.00 uur. Met de concerten geeft fanfareorkest Psalm 150 een muzikaal eerbetoon aan alle helden overal om ons heen. De jeugdorkesten van Psalm 150 laten op zaterdagmiddag om 14.00 uur van zich horen. Zij brengen een theaterconcert voor het hele gezin: allemaal helden! Tickets via de website.
‘De oprichters van de jubilerende Belhamels zijn echte pioniers geweest’
BELTRUM - Carnaval leeft in Beltrum en wordt in alle leeftijdsgroepen van de gemeenschap omarmd. Was er meerdere malen in de historie een golfbeweging in deze zelfde beleving merkbaar, inmiddels wordt al vele jaren zodanig aan de weg getimmerd door carnavalsvereniging de Belhamels, dat carnaval in Beltrum niet meer weg te denken is. In het weekend 14 en 15 december staat de Belhamels stil bij het 55-jarig jubileum en correspondent Henri Walterbos sprak uitgebreid met de zojuist aangetreden hoogheden.
Culturele UITagenda
Grote Streekboekenmarkt in Doetinchem
Op 25 november is er voor boekenliefhebbers en streekhistorie-fans de Grote Streekboekenmarkt in Doetinchem! Vanaf 10:30 uur biedt de markt in het Erfgoedcentrum een prachtige verzameling boeken over de Achterhoek en omstreken. Van historische werken tot streekromans, er is voor ieder wat wils. Snuffel tussen unieke uitgaven en ontdek de rijke geschiedenis van de regio. Een must voor liefhebbers van cultuur en erfgoed! Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen
November-editie Ons Markenboek is uit
GORSSEL - De Historische Vereniging De Elf Marken heeft de november-editie van Ons Markenboek uitgebracht. Omdat de herdenking van 80 jaar vrijheid eraan komt, bevat deze editie nogal wat verhalen die zich afspelen rondom de bevrijding. Ook het tweede deel van het verhaal over het moerasgebied De Piperomp in Harfsen gaat over het leven in de oorlog. Maar er is ook een verhaal over een oorlogsvrijwilliger die Nederlands-Indië ging om daar tegen de vrijheidsstrijders te vechten. Gelukkig is er ook nog een dialectverhaal van Wim rood dat van een veel luchtiger aard is. Hetzelfde geldt voor het tweede deel over het zwembad in de IJssel bij Gorssel.
Door Gerrit Groot Wassink
Johan Wolters was nog maar een jongetje, maar hij kan het zich nog heel goed herinneren dat de Canadezen ter hoogte van de Veerweg in Gorssel de IJssel overstaken. Van hieruit bevrijdden ze het westen van Nederland. Johan: “Alles stond hier in brand en er werd over en weer geschoten”’. Een van de slachtoffers van dit geweld was de Canadese sergeant Harry Bockner. Hij was in een schuur van de familie Wolters en werd door een granaat dodelijk getroffen. Roel Hendriks beschrijft niet alleen deze gebeurtenis maar ook hoe familieleden van Harry Bockner 77 jaar later de familie Wolters bezochten om te horen hoe Harry gesneuveld is.
Brief van Henk Knol
Johan Visser, een van de nieuwe schrijvers van De Elf Marken, heeft het wonderbaarlijke verhaal van de familie Knol opgetekend. Aan de Nachtegaalstraat in Eefde werd per ongeluk een woonblok van vier woningen door een bom getroffen. Deze was bedoeld voor een munitietrein die bij Eefde stilstond. Het hele woonblok stortte in. Er vallen zeven doden en vijf zwaargewonden. De familie Knol (man, vrouw en twee kleine kinderen) kunnen met lichte verwondingen onder het puin vandaan gehaald worden. Binnen de familie wordt later nooit meer over deze gebeurtenis gesproken. De kwekerij vergt alle aandacht. Na 80 jaar is nu een door Henk Knol zelfgeschreven brief bij zijn inmiddels op leeftijd zijnde kinderen bezorgd. In die brief lezen ze voor het eerst wat er op die rampzalige dag precies is gebeurd.
De Piperomp in Harfsen (2)
In het tweede deel van het verhaal over het moerasgebied De Piperomp in Harfsen vertellen Dick en Gerrit meer in detail over het leven van de bewoners, de onderduikers, de vluchtelingen en de Duitse soldaten die zich in de oorlog allemaal in en rond dit bijzondere gebied ophielden. Ad van Leeuwen heeft er weer een prachtig verhaal van gemaakt.
Oorlogsvrijwilliger Gert Jan Beusekamp
Dan is er het verhaal over Gert Jan Beusekamp, geschreven door zijn zoon Edu. Kort voor de bevrijding vallen op zijn ouderlijke woning aan de Kratonweg in Epse bommen, waarbij zijn vader, zus en broer omkomen. Kort na de oorlog meldt hij zich aan als vrijwilliger voor een andere oorlog, namelijk de bevrijding van Nederlands-Indië. Gelukkig overleeft hij dit oorlogsavontuur. In 1950 keert hij (met gezin) terug naar Nederland. Net als andere Indiëgangers praat hij nooit over zijn verblijf in Indië. Hij werkt een aantal jaren als kok op de Mettray, dan geeft zijn lichaam het op en na een lang ziekbed overlijdt hij op 49-jarige leeftijd.
Reagen in Jannewarie
De liefhebbers van dialect-verhalen komen met een uitgebreid verhaal en een gedicht geschreven door Wim Rood deze keer weer volop aan hun trekken. De titel luidt: ‘Kump jannewarie met raegen, dan mot de paoshaze zeen veute vaegen.’
Het IJsselbad (2)
Tot slot is er nog het tweede deel over het zwembad in de IJssel bij De Houtwal in Gorssel. Na de oorlog wordt het bad weer opgebouwd. Gorsselnaren kunnen weer zwemmen en aansluitend een drankje nuttigen bij Café de Houtwal. Dat gaat goed tot 1958. Dan is het IJsselwater zodanig vervuild dat zwemmen niet meer verantwoord is. Het IJsselbad wordt gesloten.
Foto-expositie Joop Koopmanschap
GROENLO/EIBERGEN - “Fotograferen als middel om mezelf en de wereld om mij heen beter te begrijpen." Dat is wat de Groenlose fotograaf Joop Koopmanschap er zelf over zegt. De Foto-Expositie Essentie bestaat uit diverse thema’s, gefotografeerd in en geselecteerd uit een tijdlijn van 55 jaar fotografie.
Joop Koopmanschap werkt sinds 1985 beroepshalve als multimedia-programmamaker en maakte daarnaast zeer persoonlijke en eigenzinnige fotowerken.
De foto-expositie Essentie start op 7 december Museum de Scheper te Eibergen en loopt tot en met 30 januari 2025.
Luustern
Deels Lichtenvoordse Americana in Groenlo: The Heartstrings
Maartje Waanders en muzikale vrienden presenteren debuutalbum in wintersfeer
Door Mark Ebbers
GROENLO/LICHTENVOORDE - Nogal wat artiesten brengen in de loop van hun carrière na een aantal reguliere albums een kerstalbum uit. De band The Heartstrings doet het anders en gedurfd. Een debuutalbum met kerstsongs, veertien zelfgeschreven stukken: Cozy Country Christmas. Zangeres Maartje Waanders uit Lichtenvoorde: “Iets breder dan kerstsongs kun je zeggen: winterse nummers.” Het genre: Americana, pop met country- en folkinvloeden. Wat ook de definitie is: “Muziek die wij te gek vinden.” Op vrijdagavond 29 november wordt het album van het deels Lichtenvoordse gezelschap gepresenteerd én gespeeld in De Mattelier in Groenlo.
De formatie The Heartstrings bestaat uit zanger/gitarist Tom Schraven, zangeressen Marijke Nuchelmans en Maartje Waanders en toetsenist Dennis Weelink. De muzikanten, die ieder hun sporen individueel hebben verdiend in de Nederlandse muziekscene en hun eigen albums hebben uitgebracht, besloten hun krachten te bundelen toen ze elkaars liefde voor country en verwante muziek bleken te delen.
Maartje kijkt terug op hoe het zo is gekomen: “Voor mijn soloalbum uit 2018 Take This Ride werkte ik in de studio met verschillende mensen samen. Daarmee bleek het muzikaal en persoonlijk goed te klikken. We zijn verder gaan samenwerken en zo ontstond een jaar op vijf geleden The Heartstrings.”
Live hebben ze inmiddels de nodige ervaring opgedaan: “We hebben na corona toertjes gedaan door Nederland, onder de naam Past The Front Porch. We speelden in theaters en galeries en dergelijke. Plekken waar mensen echt komen om te luisteren.” Die live-optredens waren een mix van covers en eigen werk. “We proberen niet bestaande nummers zo exact mogelijk na te spelen, dat kan ook helemaal niet in deze bezetting”, vervolgt de zangeres. “We maken er echt onze nummers van.”
Tijdens de albumreleaseshow in De Mattelier wordt alleen eigen werk gespeeld. Voor dit soort gelegenheden worden The Heartstrings uitgebreid tot acht mensen, met de mensen die ook in de studio meespeelden op Cozy Country Christmas. Dennis, Maartjes muzikale en persoonlijke partner: “Zo kunnen we de nummers compleet gearrangeerd uitvoeren.”
Het extra viertal bestaat uit Willem Smid op drums (hij speelde onder andere met Og3ne), Bart Soeters op bas (speelde met Kaz Lux en Loes Haverkort), Michael Rothuizen op gitaar (hij speelde met onder anderen Michelle David) en André Sommer op pedalsteel (hij speelde onder meer met Waylon).
Maartje en Tom schrijven de nummers voor The Heartstrings. : “Ik schrijf vooral vanuit een melodielijn, waarna ik samen met Tom de compositie uitwerk”, legt Maartje uit. “Maar het gaat op verschillende manieren. De teksten komen vooral van Tom, hij is erg goed thuis in de Engelse taal.” Vervolgens wordt een nieuw nummer voorgelegd aan de band, die er muzikaal invulling aangeeft, waarbij met name Dennis een rol speelt. Op deze manier ontstonden ook de stukken voor Cozy Country Christmas.
Afstoffen
Piet Mondriaan, Karel Appel en Philip Akkerman beïnvloeden hun zelf-verbeelding
WINTERSWIJK - Op 30 november opent in Museum Villa Mondriaan de nieuwe tentoonstelling EIGENBEELDIG, waarin het werk van de Nederlandse kunstenaars Piet Mondriaan, Karel Appel en Philip Akkerman te zien is. Het drietal is elk in een andere tijd en op een andere plek geboren. Toch is er minstens één belangrijke, gemeenschappelijke deler: allen geven zij op hun eigen manier invulling aan het thema zelfverbeelding. Zo stuurt Mondriaan zijn imago met fotografie, ogen de werken van Appel spontaan en expressief en vervaardigt Akkerman bovenal zelfportretten. Aan de hand van schilderijen, foto’s, brieven en dagboeken biedt deze tentoonstelling een unieke kijk op de relatie tussen de kunstenaar en de kunstenaarspraktijk, want: hoe wil de kunstenaar gezien worden? EIGENBEELDIG is te zien vanaf 30 november tot en met 11 mei 2025 in Museum Villa Mondriaan. Op 29 november opent de tentoonstelling feestelijk voor publiek.
Een kunstwerk krijgt mede betekenis door de persoonlijke opvattingen van de kunstenaar die erin tot uiting komen. Sommige kunstenaars daarentegen laten juist ruimte over voor interpretatie, waardoor de kijker betekenis kan geven aan het werk. In EIGENBEELDIG worden bezoekers via twee routes door de tentoonstelling geleid: de eerste route volgt de chronologisch ontwikkeling van de kunstenaars met achtergrondinformatie. De tweede route bestaat uit een open kennismaking met de kunstenaars en diens werken, waarna aanvullende informatie wordt gepresenteerd.
Imagovorming tot op heden
Piet Mondriaan speelt gedurende zijn carrière zeer bewust met zijn beeldvorming. Hij is kritisch over de manier waarop zijn werk en hijzelf worden verbeeld. De veelvuldige fotosessies en zijn brieven laten zien dat hij goed nadenkt over zijn representatie als kunstenaar in onder meer de media. Kunstcritici dragen bij aan het verspreiden van dit met zorg geconstrueerde beeld. Mondriaan is daardoor lange tijd beschouwd als een rigide en teruggetrokken figuur. Pas in de 21ste eeuw wordt dit beeld in verschillende onderzoeken herzien. Een dergelijke trend is ook te herkennen in de beeldvorming rondom kunstenaar Karel Appel. Sinds enkele jaren ontstaat er een nieuw perspectief op de beeldvorming van de ‘rebelse kunstenaar’, waarbij onder andere wordt gekeken naar enkele befaamde interviews. Deze nieuwe inzichten laten zien hoe zijn publieke persona en zijn impulsieve schilderstijl zich verhouden tot zijn werk. Het onthult dat Appels imago balanceert tussen spontaniteit en een voorbereidende aanpak.
Villa Mondriaan maakt een vertaalslag naar het heden door het werk van de hedendaagse kunstenaar Philip Akkerman te presenteren in relatie tot Mondriaan en Appel. Voor Akkerman vormt het portretteren van zijn eigen beeld de kern van zijn artistieke praktijk: zijn zelfportretten variëren van realistische weergaven tot abstracte voorstellingen. Toch stelt Akkerman dat zijn zelfportretten geen spiegelbeelden zijn van zijn eigen identiteit. Dit roept de vraag op hoe kunstenaars en kunst door het publiek worden gezien, een beeld dat vaak wordt gevormd door zowel hun werk als biografische informatie. In zijn dagboek schrijft Akkerman over de meningen van anderen: ‘Als mensen je werk goed vinden, is dat leuk. Als ze het slecht vinden, maakt dat niets uit’. Dit schetst een spanningsveld tussen zijn kwetsbare artistieke onderzoek naar zijn eigenbeeld en zijn ogenschijnlijke onverschilligheid voor de reactie die dit oproept. Deze thema’s zoals de spanning tussen kritiek en controle en de balans tussen persoonlijke expressie en publieke interpretatie resoneren tevens in het werk van Mondriaan en Appel. De tentoonstelling EIGENBEELDIG verkent hoe Mondriaan, Appel en Akkerman hun eigen imago vormgeven en hoe dit wordt beïnvloed door zowel hun eigen kunst als de interpretatie.
Kaarten voor de publieke opening op 29 november via de website van Villa Mondriaan.
Nieuwstips en feedback
Tot slot de huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.