#63 Cultuur grazen
Met aandacht voor minder bekende genres
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
September is 12 dagen oud en ik heb alweer van een 6-tal zeer uiteenlopende cultuuravonden mogen genieten. Het begon in Westendorp, waar ‘t Buurtschap traditioneel het lokale volksfeest aftrapte met een toneelavond. In dit geval betrof het een improvisatievoorstelling, waarin de spelers door spelleider Udo Klompenhouwer de meest uiteenlopende spelopdrachten kregen voorgeschoteld waar ze zich theatraal uit moesten redden. Erg spannend en heel veel gelachen.
Een dag later was ik in Doesburg getuige van een heel bijzondere voorstelling. Henk en Dinie Jansen bestieren daar al 40 jaar Keurslagerij de Worstepinne en om dat te vieren speelden zij de prachtige voorstelling 'Herfst’ over een ouder echtpaar waarvan de man dementerend is. Ontroerend en indringend.
Op 7 september liet Rocco Ostermann in Luxor Live in Arnhem in een meeslepende muzikale avond zijn project ‘De Niemanders II’ het levenslicht zien. In de vorige Nieuwsbrief werden concert en album al aangekondigd en ik kan nu zeggen: Blij dat ik ingetekend heb op dat album.
Weer een dag later was ik in het Circustheater in Scheveningen om de musical ‘Frozen’ te gaan zien. Niet direct mijn soort voorstelling maar de kaartjes waren gewonnen in een loterij dus er was niks te verliezen. Maar het was Walt Disney op zijn best. Geen spijt van.
Afgelopen maandag opende de DRU in Ulft het theatrale jaar met een zeer vermakelijke en gevarieerde avond waar een aantal artiesten een voorproefje kwam geven en de DRU uitleg gaf over de plannen van het komend jaar. Informatief en likkebaardendlekkersmakend.
Tenslotte was ik gisteren in Musis in Arnhem waar ik een uitvoering zag van een bewerking van de Opera ‘Der Kaiser von Atlantis’ door Collectief Ludvik. Een bijzonder element in het kader van de 80-jarige herdenking van Market Garden. Over die voorstelling verderop meer. Want deze komt uit het creatieve en muzikale brein van Stan Geurts, een rijzende ster in het Operalandschap. En Stan komt uit Doetinchem, dus die heeft zijn plek in deze nieuwsbrief wel verdiend.
Ik bedoel maar te zeggen, elke dag is wel ergens een reden om in een buurthuis, een kerk of een theater, een concert of een voorstelling te bezoeken en een beetje cultuur te grazen. Je ontmoet nog eens mensen, je verbaast je, verwondert je, vermaakt je en verkent werelden die je nog niet zo goed kent. Alleszins de moeite waard.
Theo Soontiëns
Heldendans op 20 september
DOETINCHEM - We besteden niet vaak aandacht aan dans. Veel aanbod is er ook niet en de tijden dat de huppelklömpkes onze feesten opvrolijkten lijken voorbij te zijn. Daarom deze week wat aandacht voor Introdans, die -tijdelijk- het Amphion als thuisbasis heeft gekozen. Zo kunnen we vaker dan voorheen dichtbij genieten van hun dansvoorstellingen.
Al meer dan 50 jaar enthousiasmeert Introdans zo veel mogelijk mensen voor de danskunst: met hart, ziel en heel veel vakmanschap. Met een toonaangevend dansrepertoire door inspirerende danskunstenaars waarmee zowel een volwassen als een jong publiek wordt bediend. Waardevol danserfgoed naast vernieuwende creaties. Eigentijdse stijlen voor een brede smaak en een groot publiek.
Première van de voorstelling HEROES
In HEROES van Introdans draait alles om helden. Op social media lijkt iedereen tegenwoordig wel een held. Maar wat zijn nu onze echte helden? In het programma HEROES zet Introdans dit thema centraal in een aantal energieke en meeslepende choreografieën van drie choreografen en een choreografenduo die ieder een heel eigen, unieke stem hebben.
Het programma bestaat uit vier delen: Daily Hero van Regina van Berkel, SH-BOOM!, van Sol León en Paul Lightfoot, Boulevard of Broken Dreams van Inbal Pinto en tenslotte Iungo – De Ontmoeting 2024 van Adriaan Luteijn “Kortom, een zeer divers programma met balletten die in stijl variëren van extreem virtuoos en acrobatisch tot lyrisch en poëtisch” aldus artistiek directeur Roel Voorintholt.
Aanvang 20 uur. Kaarten zijn hier te bestellen.
Een Achterhoeks operatalent timmert aan de weg
DOETINCHEM - Hij is nog geen 30 jaar maar zijn carrière heeft al een aardige vlucht genomen, Stan Geurts, geboren en opgegroeid in Doetinchem nam in het tweede jaar van zijn ArtEZ muziektheateropleiding in Arnhem het besluit “Opera is wat het is”. Vanaf dat moment staat zijn kompasnaald gericht op dat doel: een eigen gezelschap, zelf schrijven, zelf regisseren.
Stan is een graag geziene regie-assistent, zowel bij de Reis-opera in Enschede als bij de Nationale Opera in Amsterdam. Daar deed hij de afgelopen jaren veel ervaring op in zijn groei naar een zelfstandig regisseurschap op dat landelijke niveau. En dat gaat hem goed af. Toen een paar seizoenen geleden door uitval van de regisseur een operaproductie helemaal afgelast dreigde te worden nam Stan de touwtjes in handen en realiseerde met heel beperkte middelen alsnog een minimale, maar zeer positief ontvangen uitvoering.
Daarnaast heeft hij een gezelschap in Arnhem waar hij experimenteert met het medium Opera: Collectief Ludvik. In het kader van de herdenking van 80 jaar Market Garden bewerkte hij, samen met theater-auteur Jibbe Willems (ook al zo’n naam!) Viktor Ullmanns kameropera ‘Der Kaiser von Atlantis’, in de nieuwe versie simpelweg ‘Keizer’
Ullmann schreef zijn 140 pagina’s tellende partituur in Theresienstadt, op de achterkant van afgedankte gevangenendossiers. Het libretto is van de de 24-jarige joodse schrijver Petr Frantisek Kien. Van een uitvoering kwam het toen niet: Viktor Ullmann en zijn medewerkers werden naar Auschwitz gedeporteerd en daar vermoord. De postume première van de opera vond in 1975 in Amsterdam plaats,
Het gegeven van de opera is even simpel als intrigerend: Een Keizer roept de oorlog uit tegen iedereen. De keizer verwacht dat iedereen, man, vrouw, kind, de wapens oppakt en zich doodvecht. Maar de Dood vindt dat teveel werk en gaat in staking. Hij komt daar uiteindelijk op terug als hij inziet dat zonder de dood ook geen einde kan komen aan het lijden. De Dood geeft de staking op en gaat weer aan de slag.
De voorstelling ‘Keizer’ is nog te zien in Musis in Arnhem op:
14 september – 20.30
15 september – 15.00
18 september – 20.30
21 september – 19.30
22 september – 15.00
Open Monumenten zoveel je wilt
ACHTERHOEK - Komend weekend staan in heel het land, dus ook in de Achterhoek, monumenten in alle soorten en maten open voor het publiek. Vaak zijn er speciaal voor dit weekend activiteiten ter plekke bedacht. Denk aan rondleidingen, optredens, voorstellingen, tentoonstellingen en wat de vrijwilligers maar bedacht hebben.
Monumenten zijn ook een deel van onze cultuur. Ze ademen het verleden. Vertellen over wie we waren voordat wij er waren. Als kinderen namen we ze voor lief, als volwassenen begonnen we er aan te hechten en als senioren staan we op de barricaden om ze te behouden. Soms tegen beter weten in. Nu zijn de dagen aangebroken om er weer eens daadwerkelijk in te gaan om te horen wat er ooit gebeurd is. En wat er nog steeds in gebeurt.
Het is geen doen om alle monumenten die te bezoeken zijn hier te vermelden. Daarom is het zo fijn dat er een website is waar je kunt opzoeken waar wat te doen is. En als je niet van de websites bent, kun je ook -nog makkelijker- een app op je telefoon zetten. Dan kun je onderweg nog van plan veranderen.
Eén tip dan, van mijn hand, uit ijdelheid misschien. Op zaterdag 14 september treedt bij Halte Bontebrug de groep Palace Flophouse op. Ik schreef ooit teksten voor hun tweede L.P. dus ik ga zeker kijken en luisteren. Om 11.00 uur of om 14.30 uur. Even ervaren hoe je langzaamaan zelf erfgoed wordt.
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een kleine greep, er is meer te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur
ZUTPHEN - In het weekend van de Open Monumentendagen is er van alles te doen bij Cultuurhuis Geweldig! aan de Geweldigershoek 39 in Zutphen. Op vrijdag 13 september wordt om 16.00 uur de Toren-Kunst-Kamer feestelijk geopend. Op zaterdag 14 en zondag 15 september zijn de Elisabeth Kapel, de Torenkamer én het restaurant open van 11.00 tot 16.00 uur. In de Kapel bouwt en bespeelt geluidskunstenaar Pierre Estourgie de installatie ‘Wasting Water’. In de Torenkamer zijn creatieve workshops. Op zondagmiddag is er van 13.00 tot 15.00 uur in het restaurant een optreden van Miss Behavin Jazz.
Lees hier het hele artikel.Koor InBetween zingt in Zutphen
ZUTPHEN - Tijdens het Monumentenweekend 2024 zal Gemengd Koor InBetween uit Brummen op zondag 15 september optreden in de Bibliotheek Broederenkerk in Zutphen. Een absolute aanrader om deze Kloosterkerk uit begin 1300 van binnen te bewonderen, in combinatie met het optreden van dit enthousiaste koor. Het optreden bestaat uit twee blokken, 13.45 tot 14.15 uur en 14.45 tot 15.15 uur. Op het programma staat vrolijke muziek, popsongs, Musicalnummers, soms met een boodschap en soms ook om lekker mee te zingen.
Onder leiding van de Zutphense dirigent Jaap Roos en met pianobegeleiding van Tanya Bosman wordt dit een feestje voor het koor, dat weliswaar de monumentenstatus nog niet heeft bereikt maar in 2025 wel het dertigjarige jubileum gaat vieren.
Feestelijke inauguratieconcert in Baak
BAAK – Zaterdag 14 september, Open Monumentendag, vindt een feestelijk inauguratieconcert plaats in het van binnen prachtig opgeknapte rijksmonument Sint Martinuskerk aan de Wichmondseweg 17 in Baak. Tijdens deze avond wordt het geplaatste Van Vulpen-koororgel in gebruik genomen. Iedereen kan hier getuige van zijn. De inloop is om 19.15 uur. Het concert start om 20.00 uur.
Bakdagen van de Heimatverein Suderwick 2024
Elke derde donderdag van de maand, dus ook op 19 september kun je tussen 16 en 18 uur terecht bij het Süderwickse ‘Backhüs, een historisch bouwwerkje waar in vroger tijden het brood gebakken werd. Daar kun je het aldaar gebakken brood komen proeven en een bäkske koffie drinken in de schuur van de Bolandshof tegenover het Backhüs, Lange Fohre 2. De organisatie is in handen van Heimatverein Süderwick en de kosten zijn zeven euro.
Foto PR
Culturele UITagenda
Start van het culturele seizoen
Het Halfnacht Festival op 13 september biedt een avond vol cultuur, kunst en muziek op het DRU Industriepark. Halfnacht, het magische moment waarop dag en nacht elkaar ontmoeten.
Het festival begint om half 8 en gaat door tot in de nacht. Met optredens van o.a. De Boetners, Funk Karavaan, een interactief museum, workshop én open podium.
Dit jaar viert het DRU Industriepark haar 15-jarig jubileum én de start van het culturele seizoen in de Achterhoek met gratis toegang voor iedereen!
Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen
Ode aan de Mannenkoren (Achterhoek)
In het najaar van 2024 komt het boek Ode aan de mannenkoren in de Achterhoek uit. Een boek vol interessante informatie, rijk fotowerk en persoonlijke verhalen van zangers, dirigenten en bestuurders van mannekoren uit onze omgeving. De mannenkoren in onze dorpen vormen weliswaar een waardevol erfgoed -en dat verdient een mooi boek- maar de uitdagingen zijn groot: vergrijzing, teruglopend aantal leden, beperkt repetitietijd, verdwijnen van repetitieruimtes. Allemaal bewegingen naar de rand van het ravijn.
Het boek probeert daar een positieve draai aan te geven zodat we deze bijzondere verenigingen meer op waarde gaan schatten en koesteren. Wie weet voelen ook jongere mannen zich aangetrokken en worden lid van een mannenkoor.
Voor het boek heeft auteur Esther Gotink - van der Heijden een keuze gemaakt uit de vele bestaande mannenkoren in de Achterhoek. Het levert een kleurrijk verhalenboek dat recht doet aan wat allemaal is geweest en nieuwsgierig maakt naar wat er komen gaat. Bestellen kan hier
Kieken
Stenen beelden in Kerkje de Rietstap
Creëren is als ademen voor kunstenaar Karin van Aken (1971). Het is een eerste levensbehoefte voor haar. Zij brengt dit graag tot uiting via het beeldhouwen in steen en het schrijven van gedichten. Ze werkt vanuit haar hart en ziel.
Ze is fulltime mentorleerkracht van een VSO-groep en Trainer Traumasensitief Onderwijs. ‘You live, you learn’ een quote van Alanis Morisette, die Karin ten stelligste onderschrijft.
Haar beeldhouwwerk gaat over balans en zichtbaar maken wat zichtbaar mag zijn vanuit haar binnenste. In haar beelden is altijd haar vingerafdruk als maker herkenbaar.
Naast beeldhouwen, schrijft Karin ook gedichten. Inmiddels zijn er werken waar een gedicht uit voort is gekomen en heeft zij werk gemaakt naar aanleiding van een gedicht. Deze samenhang zal ook te zien zijn in de expositie. Tegelijkertijd nodigt ze de kijker uit haar werk vanuit zichzelf te bezien. Haar devies luidt namelijk: “Alles is, wat jij het laat zijn”.
Tijdens de expositie is naast het beeldend werk ook haar eerste gedichtenboek te koop.
Kerkje de Rietstap is elke zondagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur open.
Op zaterdag en zondag 14 en 15 september open van 11.00 tot 17.00 uur i.v.m. Open Monumentendagen. De toegang is gratis, een vrije gift is welkom.
Luustern
Ode aan de Mannenkoren (Terborg)
Het lijkt een gecoördineerde actie van uitgever en koren, maar dat is het niet.
Het Gaanderens Mannenkoor organiseert op 28 september een Korenmiddag in Terborg. Om 13:30 uur is de opening op het St. Jorisplein. Alle deelnemende koren treden dan gezamenlijk op. Vanaf 14:00 uur wordt het evenement voortgezet in de Georgiuskerk in de Hoofdstraat van Terborg. Ieder half uur treedt een ander koor op. Het Ulfts Mannenkoor zal om 15:00 uur haar optreden verzorgen.
De korenmiddag is een reprise en 2.0 versie van de grote Mekers Millennium Mannenkoor Muziek Marathon die op zaterdag 19 februari 2000 bij gelegenheid van de eeuwwisseling plaats vond.
Op die dag reed er een twaalftal bussen door de regio, waarbij een zestal koren gezamenlijk van 10 uur in de morgen tot 23.00 in de avond op zes locaties in de Achterhoek optrad.
Dezelfde mannenkoren van toen: het Zelhems Mannenkoor, het Varssevelds Mannenkoor, Con Spirito uit Dinxperlo, het Ulfts Mannenkoor, het Ettens Mannenkoor en het Gaanderens Mannenkoor doen ook nu weer mee.
Van enige kaartverkoop lijkt geen sprak te zijn. Iedereen is welkom.
Afstoffen
Actueel cultuurnieuws met een historisch randje
Verdwenen wegen in Vierakker
VIERAKKER - De wegen in Vierakker waren tot aan de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw voor een groot deel onverhard. Met name door de ruilverkaveling in de jaren ‘70 en ‘80 zijn veel wegen en paden verdwenen. De doorgaande wegen bleven en werden veelal verhard, de kleine landweggetjes werden van de kaart gepoetst.
Die verdwenen wegen worden weer zichtbaar gemaakt in een expositie: landkaarten van vroeger en nu hangen er naast elkaar. Veel oudere mensen die hun hele leven al in Vierakker wonen, moesten goed nadenken: hoe liep ‘t ook al weer? Vaak werd gezegd: “Ik ben de weg kwijt.”
Kroegentocht
Wil je liever een tocht maken langs de kroegen van vroeger en nu in Vierakker? Daarvoor is voor wandelaars en fietsers een route uitgezet. Bij de (voormalige) kroegen zijn leuke feitjes of korte verhalen van vroeger te lezen.
Van de kroegen op de route moet je je overigens geen altijd te grote voorstelling maken; soms waren het huiskamers waar mensen samen kwamen om wat te drinken, gewoon voor de gezelligheid.
De expositie ‘Ik ben de weg kwijt’ vind je in de Theetuin aan de IJselweg 13 in Vierakker. Daar is ook het startpunt van de kroegentocht. De theetuin is op beide dagen open van 10.00 tot 17.30 uur.
Nieuwstips en feedback
Tot slot de huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.