Beste lezer van de Achterhoekse Cultuurnieuwsbrief,
bij dezen valt de vijftigste nieuwsbrief bij u op de deurmat. Hopla! Reden voor een cultureel feestje, al vieren we dat in feite natuurlijk elke week. Het begint voor ons als samenstellers al een beetje als een traditie te voelen en voor u als lezer allicht ook. Tradities komen en gaan, sommige houden het lang vol, andere korter. Zo heeft Mañana Mañana zich in tien jaar tijd een belangrijke plaats verworven in de Achterhoekse festivaltraditie, maar helaas valt het doek: na dit weekend is het over en uit voor het ‘vier dagen durende geestverruimende feest ver weg van de grijze massa’. De kosten rijzen de pan uit – festivals in het hele land kampen met dat probleem. Maar gelukkig is er eerst in Oolde (bij Laren) nog die tiende keer voor ‘het meest relaxte festival van Nederland’. Grijp je kans om te genieten dus van de laatste Mañana Mañana. Morgen zien we wel weer verder.
Het evenement wordt net als bijvoorbeeld bij de Zwarte Cross altijd volop aangekondigd. Ook bloemencorso’s, kunstroutes en dergelijk worden vooraf gewoonlijk breed uitgemeten op posters en in de pers.
Daarnaast heb je tal van kleinschalige tradities die soms al decennia of langer bestaan en waar niet zoveel officiële aandacht naar uitgaat. Zoals de jaarlijkse expositie met werk van de cursisten bij schilder- en tekendocente Jacqueline van Munster in Almen. Te zien in dorpshuis Ons Huis aldaar. (Lees verder hieronder in de rubriek Kieken).
En wat langzaam maar zeker een traditie aan het worden is: twee keer per jaar een concert van het Haarlems Studenten Koor in de kleurrijke kerk in Vierakker. Het is steevast de try-out voor het optreden in Haarlem. De laatste puntjes worden op de i gezongen. Wij waren afgelopen zaterdag in Vierakker en beleefden opnieuw een loepzuivere muzikale happening. Bijna allemaal moderne composities stonden er op het programma, die harmonieus, maar soms ook enigszins schurend het eeuwenoude gebouw vulde. Des te louterender het eindresultaat. Wie weet bent u zaterdag in de buurt van Haarlem… Check dan deze site: haarlemsstudenkoor.nl. Anders gewoon de publicaties voor het volgende concert in Vierakker afwachten. Dirigent Reyer Ploeg liet zaterdag weten dat het beslist de bedoeling is om in het najaar weer met zijn gezelschap naar de Achterhoek af te reizen.
Sander Grootendorst
![](https://substackcdn.com/image/fetch/w_1456,c_limit,f_auto,q_auto:good,fl_progressive:steep/https%3A%2F%2Fsubstack-post-media.s3.amazonaws.com%2Fpublic%2Fimages%2F09ad2245-fcdd-4424-ac11-e8bda5290666_2800x1867.jpeg)
Dansgala
Een collega merkte op: in de Cultuurnieuwsbrief blijft dans tot nu toe enigszins onderbelicht. Dansgezelschap Introdans biedt de kans om dat goed te maken. Met een “zomers gala vol variété, onverwachte ontmoetingen en zeven virtuoze choreografieën” betreedt Introdans op donderdag 20 juni (20.00 uur) schouwburg Amphion in Doetinchem. Het belooft een programma vol verrassingen te worden. Introdans-directeur Roel Voorintholt: “Waar we voorheen tijdens End of Season vooral hoogtepunten uit het voorbije seizoen dansten, willen we nu een swingend, zomers feestje bouwen. Met variété, nieuwe, onverwachte samenwerkingen en virtuoze choreografieën.” Om er eentje uit te lichten: de première van Bye Bye Land van musical- en theaterchoreograaf Daan Wijnands. “Een bruisende, revue-achtige choreografie over afscheid nemen. Een ode aan MGM-filmmusicals op muziek van La La Land.” “Dit zijn geen gelikte showballetjes, maar strakke, hoekige choreografieën”, schreef de Volkskrant.
Kaarten bestellen kan hier.
Kort nieuws
Een greep uit de vele culturele uitstapjes die je de komende tijd in de Achterhoek kunt maken
AALTEN – Tot en met eind juli is de tentoonstelling van het werk van Paul Wieggers uit Vragender te bewonderen in het HelenaHuis aan de Landstraat in Aalten, dat elke zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur is geopend. De kunstenaar is zelf zaterdag 15 juni van 14.00 tot 16.00 aanwezig. Over zijn eigen werk zegt hij: “Het zijn vooral de landschappen van nu die mij inspireren. Ik zoek het in de kleinschalige, intieme ruimtes in mijn eigen omgeving.”
EIBERGEN – Muziekvereniging Excelsior verzorgt in theater ’t Spieker in Eibergen zaterdagavond 15 juni het concert Apothéose. Het is tevens het eindexamen directie HaFraBra van Gijs te Velthuis. Op het programma staat muziek van Franse componisten, waaronder het Saxofoonconcert van Henri Tomasi, uitgevoerd door afstuderend masterstudent op saxofoon Mirjam Kwebeman. Na afloop is er gelegenheid om (als het goed is) Te Velhuis te feliciteren. Aanvang 20.15 uur.
LOCHEM – In de laatste weken voor het openluchtspel wordt er flink gerepeteerd in het Lochemse openluchttheater. Het decor is klaar. Maandag is de technische generale, dinsdag de ‘echte’ generale en woensdagavond 19 juni de première van Midzomernachtsdroom! Op 21 en 22 juni de tweede en derde voorstelling.
Elly Janssen over het stuk: “Ik ben altijd wel geweest van het totaaltheater. Dus dat er behalve spel ook zang en dans in zit. Het is echt van deze tijd en met liedjes en muziek van deze tijd. Het is een familievoorstelling en er zit veel humor in.”
Meer info is hier te vinden.
VORDEN – Zeven kunstenaars uit de regio brengen deze zomer klimaatverandering op landgoed Hackfort in Vorden in beeld. De werken staan opgesteld langs een anderhalve kilometer lange route rondom het kasteel. Aanleiding is het zevenhonderdjarig bestaan van het landgoed.
De opening is zaterdag 15 juni om 13.00 uur. Tot en met 29 september kunnen wandelaars ervaren hoe kunst een relatie aangaat met de rijke natuur van dit gebied.
Bij elk van de kunstwerken hoort een specifiek gedicht, dat door Hans Mellendijk (ex-Dichter des Achterhoeks) in de streektaal is vertaald.
![](https://substackcdn.com/image/fetch/w_1456,c_limit,f_auto,q_auto:good,fl_progressive:steep/https%3A%2F%2Fsubstack-post-media.s3.amazonaws.com%2Fpublic%2Fimages%2F981f65d6-82fd-4fb8-bdbf-8e3945660784_5968x3823.jpeg)
WINTERSWIJK – De huiskamer van ontmoetingsplek KlimOp aan de Noteboomstraat in Winterswijk wordt zaterdagavond 29 juni weer omgetoverd tot intieme concertzaal waar lokaal talent zijn opwachting maakt. De 18-jarige Kasja Burgers speelt piano en zingt. In 2023 won zij als leerling van het Gerrit Komrij College de Kei van Komrij. Maximaal 30 personen kunnen het concert van Kasja bijwonen. Kaarten zijn te reserveren via klimopwinterswijk@gmail.com (kosten 5 euro, te betalen aan de voordeur, pin of contant). Het entreebedrag gaat rechtstreeks naar de artiest.
Culturele UITagenda
Ben je nog op zoek naar een leuke activiteit voor Vaderdag? Bekijk dan de UITagenda Achterhoek en verras jouw vader met een gezellig dagje uit.
In Eibergen vaart De Berkelzomp op Vaderdag speciaal en gratis voor alle vaders. Het gezin kan ook mee tegen een kleine vergoeding. Geniet vanaf het water van de prachtige omgeving, de historische Mallumse Molen en het samenzijn.
Een bezoekje aan Gorssel is deze zondag ook een aanrader. Tijdens het evenement Buitenkunstig word je verrast met theateracts en gezellige kraampjes. Wil je de mooiste herinneringen maken? Grijp dan je kans en geniet dit jaar voor de laatste keer met de hele familie van het festival Mañana Mañana in Laren. Geniet van muziek, theater, kampvuur en neem deel aan de leukste workshops. Kijk voor nog meer leuke tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Luusteren
Een liedje in het museum
![](https://substackcdn.com/image/fetch/w_1456,c_limit,f_auto,q_auto:good,fl_progressive:steep/https%3A%2F%2Fsubstack-post-media.s3.amazonaws.com%2Fpublic%2Fimages%2Fcc2c11d0-4ad3-4645-9239-f8df8a0cddae_1328x1992.jpeg)
Normaliter ga je naar het museum om te kieken en niet zozeer om te luusteren. In Zutphen kon dat gisteren (woensdag) allebei. De Vrienden van de Musea Zutphen loven elke twee jaar een prijs uit aan een persoon, groep of instelling die zich op enigerlei wijze verdienstelijk heeft gemaakt voor het Stedelijk en/of het Henriette Polak Museum. Dit keer viel de eer te beurt aan singer-songwriter Marise den Bakker.
De 22-jarige in Baak geboren Marise schreef voor de expositie Hete Vuren twee liedjes, waarvan ze er eentje woensdagmiddag tijdens de feestelijke bijeenkomst van de Vrienden opnieuw vertolkte. Het heet Dansend Vuur (dit is een eerdere opname ervan).
Met haar muziek, teksten en voordrachten wil Marise ook mensen dichter bij kunst en cultuur brengen die je normaliter meer op afstand staan, zoals asielzoekers en alzheimerpatiënten. “Op 18 maart zat ze met gitaar tussen de schilderijen van Hete Vuren te zingen met een groep mensen van het Odensehuis. Het zorgde voor een bijzonder en ontroerende ontmoeting”, stelde de jury vast. Ook gaf ze workshops zintuiglijk schrijven en een speciaal concert in een museumzaal.
“Ik voel me thuis in dit museum door de bijzondere activiteiten die ik hier samen met anderen heb mogen organiseren”, zei Marise nadat Vrienden-bestuurslid Sascha Adema haar de prijs had uitgereikt: een bronzen beeldje genaamd ‘De Kunstkijker’, gemaakt door kunstenaar Annewietske Stavast. Er hoort ook een bedrag bij: 2.500 euro. “Dat ga ik gebruiken voor mijn nieuw EP”, kondigde de winnares alvast aan.
Kieken
Kunstzinnige cursisten
Vermoedelijk kent iedereen die in Almen en (zeer) wijde omgeving woont wel iemand die ooit een cursus schilderen of tekenen heeft gevolgd in Atelier V van Jacqueline van Munster. Hoeveel cursisten zouden het door de jaren heen inmiddels zijn? Zaterdag opende zij in dorpshuis Ons Huis de tentoonstelling waar werk van de zeventig (!) huidige cursisten te bewonderen valt. Foto’s van alle schilderijen en (enkele) tekeningen werden eerst groot geprojecteerd en stuk voor stuk door Van Munster van liefdevol commentaar voorzien. Daarna konden de bezoekers ze in het echt bekijken. Tal van stromingen zijn vertegenwoordigd: expressionistisch, impressionistisch, naturalistisch, experimenteel. Sommige zijn uitingen van individuele gevoelens, andere zijn nauwkeurige (maar zeker niet gevoelloze) weergaven van de werkelijkheid. Een oma die haar kleinkind heeft geschilderd, een baasje zijn hond, een wandelaarster de Berkel… Ook het abstracte is vertegenwoordigd, soms in combinatie met figuratief. Verrassend veelzijdig al met al en op de allereerste plaats toonbeelden van het plezier dat schilderen en tekenen kan geven.
De expositie is nog te bezichtigen tot 7 juli. Ons Huis bevindt zich tegenover de dorpskerk en naast museum STAAL (waar je de expositie De eerste kus kunt bekijken, over kunst en literatuur in de tijd van de romantiek).
Lèzen
Weduwe vindt in nalatenschap echtgenoot een heuse roman
(en die wordt uitgegeven)
“Nog één bundeltje, dacht Erna te Winkel. Na de dood van haar man in 2021 had zij zich tot taak gesteld zijn handgeschreven archief door te spitten en uit te tikken.”
Zo begint het interview van Clemens Bielen, medewerker van Achterhoek Nieuws Winterswijk, met de Vordense Erna te Winkel.
Christiaan te Winkel, geboren en getogen in het Woold/Winterswijk was onderwijzer in Vorden en woonde met zijn vrouw tegenover de school. Hij had al enkele boeken op zijn naam staan. Tot haar verbijstering bleek het bundeltje papieren ter grootte van een kladblok een complete roman te bevatten.
Zijn debuut, De grasbaan, een novelle, zag in 1973 het licht door toedoen van Erna. Christiaan (Chris) had haar het manuscript laten lezen en zij had het zonder zijn medeweten naar een uitgever gestuurd. Uitgeverij Querido ging tot publicatie over en de ‘intrigerende novelle’ werd alom bejubeld. Nu is Erna ook verantwoordelijk voor zijn postuum uitgegeven “pastorale detective”: De heilige praters.
Het manuscript dateert van 1968. Erna en Christiaan trouwden in 1972. Erna: “Hij heeft mij nooit iets over dit manuscript gezegd. Ik ben het direct gaan lezen en dacht dat het wel uit de tijd zou zijn geraakt. Maar ik ging er zo doorheen, het verhaal loopt als een trein. Ik besloot het toch te gaan typen en toen ik 10 A4-tjes had uitgetypt, heb ik Hans de Beukelaer van uitgeverij Fagus uit Aalten gebeld. Ik had iets over hem gelezen. Hij gaat niet uit van een economisch perspectief. Zijn eerste reactie was: ‘Hé, dat is interessant.’ Zelf had ik er helemaal geen fiducie in. Maar hij bleef enthousiast, ook toen ik hem de eerste tien uitgetypte A4’tjes had toegestuurd.”
De Beukelaer: “Ik vond dat het boek er moest komen. Bernhard Harfsterkamp had mij al eens attent gemaakt op Christiaan te Winkel. Ondanks de gebruikte naam Weeckvelt, speelt het verhaal zich herkenbaar af in Winterswijk. Zoveel ‘Rommelgebergtes’ zullen er wel niet bestaan in Nederland.”
Erna: Ik ben heel blij met het resultaat. Het boek ziet er fantastisch uit. Ik zie deze postume uitgave als een eerbetoon aan Chris.”
De presentatie van de ‘Heilige Praters heeft op vrijdag 14 juni om 14.00 u plaats bij Bruna in Vorden. Aan mij, samensteller van deze nieuwsbrief, de grote eer om het eerste exemplaar in ontvangst te mogen nemen.
Afstoffen
Machtige middeleeuwse vrouwen
De belangstelling voor de middeleeuwen neemt toe. Het is bij lange niet zo’n stoffige en eendimensionale periode als lange tijd is gedacht. Bovendien is er in het algemeen meer aandacht voor de rol van vrouwen in de geschiedenis. Een essentiële inhaalslag.
In vervolg op de lezingen Vrouwen van de Moderne Devotie en Powervrouwen in de middeleeuwen houdt Cultuur Platform Zutphen een reeks van vier lezingen. Machtige vrouwen passeren dit keer de revue. Dat het boek en literatuur in het algemeen daarbij een belangrijke rol speelt blijkt uit de titels van de lezingen: Kijk Mij!!!, Geborduurde boekbanden in de Middeleeuwen, Juliana, vorstin tussen boeken en schrijvers, De Schrijfzusters van Klooster Diepenveen’ en ‘Eleonora van Aquitanië, vorstin, inspirator van kunst en literatuur’. De lezingen hebben plaats in de aula van het Stedelijk Museum in Zutphen op vier donderdagen vanaf 24 oktober. Het lezingenprogramma staat onder auspiciën van het Gilde Zutphen.
Informatie: cultuurplatformzutphen.nl, arkesteijn@dutch.nl.
Nieuwstips en feedback
Tot slot een huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.