#43 Parels liggen onder water
Cultuur wordt niet aan huis geleverd, je moet er voor naar buiten gaan.
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
Mensen reageren wel eens, als ik vertel wat ik voor werk doe, met “Oh, maar ik ben maar een cultuurbarbaar hoor.” En dan leg ik altijd weer uit dat niemand een cultuurbarbaar is. Dat iedereen een gevoel voor schoonheid heeft. “Kijk maar naar je auto,” zeg ik dan. “Die heb je uitgekozen omdat je die het mooiste vond, die je kon betalen (dat wel).” Die vormgeving is onze huidige cultuur. En ik vertel dat iedereen wel ergens een verhaal heeft gehoord dat hij nooit meer is vergeten. Zelfs een voetbalverhaal, als bijvoorbeeld “Kappertje” Overgoor die op het veld zijn kunstgebit ingeslikt zou hebben is -onderhand- cultuur. Het was overigens niet zijn kunstgebit, maar zijn kauwgum.
Misschien zijn mensen bang om zich gevoelig te tonen voor cultuuruitingen. Misschien ook zijn ze bang -als ze onderweg naar een kunstwerk staat te kijken- dat iemand hen vraagt: “Wat vind je ervan?” Maar het fijne is, je hoeft er niks van te vinden om er toch naar te mogen kijken. Je hoeft er niks van te weten om er toch iets bij te voelen. Je hoeft geen verstand van Kunst en Cultuur te hebben, er naar kijken is alles wat nodig is. Daar wordt wel wat nieuwsgierigheid voor gevraagd. Letterlijk: je moet zin in iets nieuws hebben. Een boek open te slaan; naar een straatmuzikant te luisteren; een film in het filmhuis te gaan zien; zomaar eens een onbekend popbandje te beluisteren, noem maar op. Dan kan het zomaar dat je geraakt wordt. Juist omdat je geen mening hoeft te hebben, maar het alleen maar tot je hoeft te nemen. Parels liggen onder water, om ze te vinden hoef je enkel maar te duiken. En er zijn weer genoeg parels op te vissen de komende tijd.
Theo Soontiëns
Het verhaal van “Tante Riek” eindelijk verteld
WINTERSWIJK – Het heeft bijna 80 jaar moeten duren, maar op 11 en 12 mei wordt in Theater De Storm in Winterswijk voor het eerst een theaterstuk uitgevoerd over de persoon van verzetsvrouw Heleen Kuipers-Rietberg, beter bekend onder haar verzetsnaam Tante Riek. De Winterswijkse Heleen Kuipers was oprichtster en leidsvrouw van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers, de verzetsorganisatie die zorgde dat jongemannen die opgeroepen werden voor de “Arbeitseinzats”, Joodse families en geallieerde piloten konden onderduiken en naar bevrijd gebied konden worden gesmokkeld. Heleen Kuipers mocht het uur van de herwonnen vrijheid niet meemaken. Zij stierf eind 1944 in concentratiekamp Ravensbrück.
Onder regie van de Aaltense regisseuse Caro Wicher en met muziek van de Kottense componist Johan Meerdink speelt een groep van 25 acteurs en zangers het stuk “Een hoger goed”. Daarin staat de worsteling centraal die Heleen Kuipers had met haar zelfopgelegde taak als verzetsvrouw en haar rol als huisvrouw en moeder. Het stuk is mede tot stand gekomen door gesprekken met de jongste dochter van Heleen Kuipers-Rietberg, Heleen(tje) Stevenson-Kuipers, die als meisje van 10 in het stuk te zien is.
De voorstellingen zijn zaterdagavond 11 mei (uitverkocht), zondagmiddag en zondagavond 12 mei. Kaarten zijn hier te bestellen.
Finale Maestro Afvalconcert in de DRU
ULFT - Op zondag 28 april wordt in de grote zaal van het DRU Industriepark in Ulft de finale “gezwaaid” van de Maestro dirigeerwedstrijd in de fictieve gemeente EMOJI, de samenwerking tussen Emmerich, Montferland en Oude IJsselstreek. Van de 7 amateurdirigenten die aan deze afvalrace zijn begonnen zijn er nog vier over en zij treden op deze middag met elkaar in het “strijkperk”.
De vier dirigenten geven muzikale leiding aan het Maestro orkest dat is samengesteld uit getalenteerde musici uit de drie gemeenten. Op het programma staan werken als Beethovens 'Alle Menschen werden Brüder', maar ook Michael Jacksons 'Heal the World'.
Het doel van deze wedstrijd is natuurlijk mensen van beide zijden van de grens te verbinden en met elkaar van fijne muziek te laten genieten. De toegang is gratis, wel wordt het op prijs gesteld om te reserveren via administratie@gem-emoji.eu.
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over nog veel meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een kleine greep, er is meer te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur.
DINXPERWICK - Bevrijdingsdag 2024 wordt in Dinxperlo en Süderwick gevierd aan de brunchtafel, met Nederlanders en Duitsers samen. Natuurlijk zullen de gesprekken aan tafel over de oorlog gaan, maar vooral over de vrede en vrijheid waarin we leven.
Als je even niet op een onderwerp kunt komen dan liggen er op tafel zogenaamde “happertjes” waarop stellingen en spreuken in het Duits en Nederlands staan die als inspiratiebron dienen. De Brunch begint om 11.30 uur. Toegang krijg je met een placemat die je voor 2 euro kunt kopen bij de Jumbo, het Grenslandmuseum in Dinxperlo, Bäckerei Gerads in Süderwick en Freiwilligersagentur in Bocholt. Trouwens deze nieuwe film over Dinxperlo en Suderwick is hit op YouTube.LOCHEM - Op vrijdag 3 mei 2024 om 20.00 uur speelt het theatergezelschap LEKS ‘Schoppenvrouw’ in de Synagoge in Lochem. Dit muziektheaterstuk, verteld door zangeres Ekaterina Levental, biedt een persoonlijk verhaal en een breed scala aan muziekgenres.
‘Schoppenvrouw’ belicht het leven van iconische vrouwen, waaronder Anne Frank, Marilyn Monroe, Maria Callas, Ulrike Meinhof en Dora Gorohovskaya. Het vertelt hun verhalen, onthult hun complexiteit en laat zien hoe ze vochten tegen hun lot en de legende die hen definieerde.
Meer info en kaartverkoop op www.leks.nu/schoppenvrouw.
DOETINCHEM - 2 mei: RUNDFUNK in Schouwburg Amphion! Je houdt ervan of je houdt ervan. Het duo Tom van Kalmthout en Yannick van de Velde komt met zijn derde theaterprogramma SCHAU naar de Achterhoek en dat is een uitgelezen kans om deze toppers te gaan zien.
”De nieuwe Schau van Rundfunk. Echt een Schauschau. Een schauwy Schauschau. Welbeschaud beschauen we deze Schau schauwieschau als onze schauste Schau. Wees toeschauer van dit Schaubizzspektakel, want het schau wel eens een afschauelijk schaurmant Schauspel kunnen worden. Dus hup, Schauders eronder en zeg tegen de taxischauffeur: op naar de Schauburg!”LOCHEM, WINTERSWIJK, HUMMELO & SINDEREN (EN MEER)
Het Openluchtspelseizoen is weer begonnen en de kaartverkoop van sommige stukken is al geopend. Tijd om je agenda’s te blokken en je kaarten te reserveren.Het Openluchttheater Lochem pakt deze zomer uit met Shakespeare's Midzomernachtsdroom. Ze spelen op woensdag 19, vrijdag 21 en zaterdag 22 juni, 2024. De kaartverkoop is gestart.
’t Buurtschap in Sinderen speelt op 27 en 28 juni en op 5 en 6 juli het spel “Waor ‘ehakt wödt valt späöne”. De kaartverkoop is gestart.
Het Steengroevetheater is eigenlijk ook een openluchtspel. Op 6, 7, 9 en 10 augustus gaat het daar d’ran met de voorstelling ‘Deurdonderen’ naar aanleiding van 50 jaar Normaal. Kaartverkoop alhier.
In Hummelo kun je op 16, 17, 21, 23 en 24 augustus 2024 de voorstellingen gaan kijken. Veel wordt er nog niet verklapt op hun site, maar eigenlijk kun je zonder risico daarvoor kaarten reserveren. Altijd top daar. De kaartverkoop gaat in juni van start
Je kunt de hele zomer terecht bij de Achterhoekse Openlucht Spelen.
Culturele UITagenda
Van feest naar ontspanning
Dit weekend kleurt de Achterhoek van groen naar oranje en bruist het in alle dorpen en steden. Je viert het groots in Doetinchem met maar liefst 7 podia en kleedjesmarkt. Op zondag geniet je van Muziek op Zondag met de band Restart, Open tuinendagen in de gemeente Oude IJsselstreek of sluit aan bij een rondleiding met proeverij bij De Goed Gevulde Boerderij.
Kijk voor het complete overzicht en meer informatie op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen
Diepgravend boek over Terborg
TERBORG - Op 23 april, de dag dat Terborg precies 605 jaar geleden stadsrechten kreeg en 5 jaar nadat daar een meeslepend openluchtspel over was gespeeld, presenteerden Peter Bresser en Willem Willemsen het resultaat van hun jarenlange onderzoek naar de geschiedenis van Terborg.
De archivarissen beschrijven in hun boek Terborg, kleine stad in de grote geschiedenis de historie van het Oost-Gelderse stadje Terborg en de Terborgenaren van de twaalfde tot in de negentiende eeuw in het raderwerk van ‘de grote geschiedenis’. Wat betekenden de stadsrechten (1419), de Tachtigjarige Oorlog en het Rampjaar 1672 voor Terborg? Hoe zag het leven van Terborgenaren eruit in tijden van geloofsstrijd, een stadsbelegering en bedreigingen van water en vuur? Welke tradities bepaalden hun leven en hoe waren bestuur, rechtspraak, onderwijs en armenzorg geregeld? De rol van de ‘stoute’ heren van Wisch en de ‘rijke’ graven van Bergh in de Terborgse geschiedenis wordt breed uitgemeten, alsook die van de hertog van Gelre, Maarten van Rossum en de rebelse Joachim van Wisch. Nooit gepubliceerde en bijzondere gebeurtenissen zoals een listige overval op kasteel Wisch (1528), een veldslag bij Terborg (1584), tovenarij (1610), provocerende jeugd (1730) en de ‘grote geschiedenis’, komen in het boek aan de orde.
Het boek is geschreven vanuit een ‘Oost-Gelderse visie’ en wijkt daarmee af van de traditionele nationale geschiedschrijving waarin vooral de historie van het gewest Holland de toon zette. Kortom, onze geschiedenis vanuit ons eigen perspectief. De Ridders van Gelre kunnen tevreden zijn. Het boek is online te koop.
Kieken
Theaterstuk op 3 “kastelen” over Willem 1
BREDEVOORT, DE STEEG, MEGCHELEN - Locatietheater SMEEDWERK speelt deze zomer op drie locaties de voorstelling ‘Ik, alleen’.
Smeedwerk bewerkt het boek ‘Ik, alleen’ van schrijfster Sophie Zijlstra tot een koningsdrama op locatie. “Samengebald in één enkele nacht spelen we de soevereine macht van onze eerste koning aan flarden.”
Willem I mag zich sinds 1815 koning noemen van een koninkrijk waarin de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden zijn samengevoegd. Maar tijden en opvattingen veranderen.
In 1840 wordt de koning geconfronteerd met tegenmacht vanuit de Tweede Kamer door de herziening van de Grondwet. Willem I wil niet akkoord gaan met de inperking van zijn autocratische macht en met een grotere invloed van de volksvertegenwoordiging. Als bovendien zijn zoon Guillot op gewiekste wijze aan zijn troon begint te schudden, weet koning Willem niet meer wie of wat hij nog kan vertrouwen
De voorstelling wordt gespeeld door cast van professionele- en amateurspelers. Op 14, 15 en 16 juni spelen zij in het Vestingpark in Bredevoort. Op 15, 16 en 17 augustus op Kasteel Middachten in de Steeg en tenslotte op 22, 23 en 24 augustus op Huis Landfort in Megchelen.
Kaarten kun je hier kopen
Luustern
Diane Marsman en Buddy Wendersteyt in Vorden
De muzikale vrienden Buddy Wendersteyt en Dianne Marsman treden alweer een aantal jaren samen op en ik houd van hun muziek. Het duo uit Lochem / Borculo heeft ondertussen hun repertoire uitgebreid met een aantal eigen nummers.
Op 3 mei spelen zij deze en andere nummers in Theater Onder de Molen in Linde-Vorden.
Tot dusver speelden Buddy & Dianne een programma bestaande uit akoestische (rock)ballads, country-, rock- en popsongs die zij in een nieuw jasje staken. Inmiddels ontpoppen zij zich steeds meer als eigentijdse singer-songwriters. Het was voor beiden al langere tijd een wens om eigen nummers te spelen. De corona-periode bood de kans om een eigen repertoire op te bouwen.
Beiden muzikanten halen de inspiratie uit hun eigen leven of uit het leven van hun naasten. Zo hebben zij een nummer opgenomen in het Maleis, als eerbetoon aan de familie van Buddy die van Java afkomstig is.
Het concert begint om 20 uur. Ietsje eerder komen voor een kop koffie is altijd gezellig. Even kennis maken met de ambiance, even kijken of je mensen kent die ook komen kijken. Zo’n avondje in de intimiteit van Theater onder de Molen is heel goed voor je mens-zijn.
Afstoffen
Actueel cultuurnieuws met een historisch randje
We moeten blijven herdenken
ACHTERHOEK – We leven niet in de makkelijkste tijden. Overal in de wereld nemen de Alpha-mannen de macht in handen en gedragen zich -zodra ze die macht hebben- ook ongebreideld als zodanig. Met alle gruwelijke gevolgen die daarbij horen voor de zwakken, de gevoeligen, de verstandigen, de vrijheidlievende mensen in de samenlevingen. Extra pijnlijk is dat voor een land als Israël waar de Alpha-mannen behoren bij juist een bevolkingsgroep die zo te lijden heeft gehad van het gedrag dat ze nu zelf tentoonspreiden. Met gruwelijke gevolgen voor een andere onderliggende bevolkingsgroep. Het onvoorstelbare speelt zich dagelijks voor onze ogen af. En ondertussen naderen de mei-dagen.
En overal zit men in zijn maag met de herdenking van die smerige oorlog en het onvoorstelbare leed dat de Joodse mensen, mannen, vrouwen, kinderen is aangedaan. De neiging om er dit jaar maar wat minder aandacht aan te besteden is voelbaar aanwezig. Omdat we de gebeurtenissen van toen in verband brengen met de gebeurtenissen van nu. Hoe zouden we onze aandacht moeten geven aan de Holocaust als de slachtoffers van toen, vandaag de dag de daders zijn?
Die gedachte is invoelbaar, maar wel een denkfout. Want we moeten altijd en overal aandacht besteden aan momenten waarom het fout is gegaan met de mensheid. We zullen nooit mogen vergeten wat er in Gaza fout gaat, en de slachtoffers van die zuivering blijven herdenken zoals we nooit mogen vergeten wat er in Europa fout is gegaan in de 2e wereldoorlog en de slachtoffers van die zuivering moeten blijven gedenken.
En daarom is het fijn dat er deze dagen op veel plekken wel vanuit de liefde voor ieder mens herdacht wordt wat er met onze Joodse medemensen is gebeurd in de jaren 30 en 40. Zoals bijvoorbeeld in Zutphen, waar in de maand mei op vijf vrijdagmiddagen de stadswandeling over de geschiedenis van Joods Zutphen wordt gehouden. Deze stadswandeling wordt geleid door een deskundige gids en voert de bezoeker langs de geschiedenis van Joodse mensen in Zutphen, vanaf de vroege 19e eeuw tot heden.
De wandeling start om 13:30 uur voor de deur van de Synagoge, gelegen aan de Dieserstraat 11 in Zutphen, en duurt ongeveer 1½ uur. Van tevoren graag opgeven met een mailtje o.v.v. naam, telefoonnummer, de gewenste datum van de wandeling en het aantal deelnemers. Meer info is hier te vinden. Blijf medemenselijk, blijf herdenken.
Nieuwstips en feedback
Tot slot de huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.