Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
Ik bezoek graag en uit oprechte nieuwsgierigheid voorstellingen van toneelverenigingen in de hele Achterhoek en Liemers. Op die manier blijf ik een beetje op de hoogte van wat er speelt en gespeeld wordt in onze regio. Na afloop praat ik graag na met spelers, bestuur en regisseur om iets over het repetitieproces te horen. Daarin komen de voorstellingen tot stand en juist dan begrijp ik ook beter waarom een voorstelling een bepaalde kwaliteit had. Heel handig als ik zo’n voorstelling beschrijf op mijn website.
Het wonderlijke aan de wereld van het amateurtoneel is dat je er zo weinig van hoort, dat je zou kunnen denken dat het niet zo’n grote wereld is. Toch staan er 115 toneelverenigingen op mijn lijstje van Achterhoekse theater- en dansgroepen. Allemaal groepen die elk jaar actief toneelstukken produceren. En ook al zou ik die lijst niet hebben, dan nog kan ik de levendigheid aan toneelgroepen op facebook bekijken. Daar melden de meeste groepen zich als er een voorstelling wordt gegeven, en deze weken is het er druk. Alleen al in maart en april zijn er meer dan 20 voorstellingen te bezoeken, variërend van jeugdtoneel, via blijspel en circus tot Passion 24. Deze tsunami aan toneeluitvoeringen mag dan heel gemêleerd van aard en kwaliteit zijn, twee dingen zullen overeenkomen: de zalen zullen vol zitten en het zullen verkwikkende voorstellingen zijn met goede gesprekken achteraf.
Theo Soontiëns
Kans! Zanzara strijkt neer in Doetinchem.
DOETINCHEM - Van 18 tot en met 21 april krijgt onze regio een unieke kans om te gaan zien wat Amsterdam elke Kerstvakantie te zien krijgt: een voorstelling van Zanzara. En dat is best bijzonder: Zanzara komt namelijk uit Doetinchem!
Zanzara is de overkoepelende naam van Circustheater Zanzara, acrobatengroep Hirondelles en straattheaterduo Paulo & Mayka. Op hun Doetinchemse werkterrein zetten zij met veel enthousiasme en vakmanschap elk jaar hun voorstelling in elkaar en trekken dan daarmee het land in. En als dan het werk gedaan is, keert Zanzara terug naar Doetinchem om uit te rusten en een nieuw programma te maken. En bijna nooit is er tijd en geld om op te treden in hun eigen stad. Maar dit jaar wel. Want dit jaar bestaat Zanzara 40 jaar. En dat wordt gevierd met een thuiswedstrijd, de voorstelling “Felix Terra”.
‘“Felix terra” neemt de kijkers mee op een reis door een wereld vol verbeelding en avontuur. De show combineert meesterlijke acteerprestaties met verbluffende acrobatiek, kleurrijke kostuums en meeslepende live muziek, waardoor een betoverende atmosfeer ontstaat die toeschouwers van begin tot eind zal boeien. De voorstelling wordt geproduceerd door een getalenteerd team van acrobaten, regisseur, muzikanten ,kostuumontwerpers kortom : mensen die hun passie voor theater en circus naar een nieuw niveau tillen. “Felix terra” is een viering van creativiteit, moed en de kracht van verhalen vertellen door middel van muziek, beweging en emotie.’
Dit is een mooie gelegenheid om de magie van het theater en de opwinding van het circus samen te beleven. Kaarten voor de vier voorstellingen zijn online te bestellen.
Een tekening van betekenis gefilmd
ZUTPHEN - Een aantal jaren geleden kocht ik -online- een schitterende afdruk van een pentekening die zich als een indringend verhaal liet lezen. Een verhaal over de onrechtvaardigheid in onze samenleving en de mechanismen die daaraan ten grondslag liggen. Een tekening die steeds weer uitnodigde om bekeken te worden. En bezorgd te raken. Over de maakster van die tekening, Carlijn Kingma, is nu een film gemaakt. En die film is nu op 28 en 30 maart te zien in Luxor Zutphen.
Carlijn Kingma komt uit Zutphen en filmmaakster Ariane Greep ook. Dat moet ons Achterhoekse hart goed doen, want zoveel indruk als de tekening “Het Waterwerk van ons Geld” bij het verschijnen maakte, zoveel positieve reacties maakte de film “De Wereld van Carlijn” los na de eerste vertoning op het Internationale Filmfestival van Rotterdam.
Kingma wil met haar tekeningen het debat openen over de rol van banken in het maatschappelijke leven waarin “de rijken steeds rijker worden en de armen steeds armer.” De film volgt Kingma in het wordingsproces van deze tekening, haar worsteling en haar zoektocht hoe je kunst kunt gebruiken om complexe en urgente zaken visueel te maken. Lees meer achtergronden over de film en Carlijn Kingma in Achterhoek Nieuws
Vertoningen van de film in Luxor Zutphen: donderdag 28 maart, 16.45 uur. Zaterdag 30 maart, 13.00 uur, gevolgd door een Q&A met Kingma. Zaterdag 30 maart, 17.00 uur.
Passie voor de Passie
LICHTENVOORDE – De tijd van Pasen nadert; passies in soorten en maten steken hun kopjes weer boven de grond en vertellen in totaaltheater-achtige vormen het lijdensverhaal van Jezus Christus en wat Zijn lijden met ons te maken heeft.
In Lichtenvoorde is Passion Achterhoek Passie 24 geworden omdat het oude stramien begon te knellen. Regisseur Aad Witteveen en schrijver Hans Hinkamp wilden terug naar de basis. Eerst en vooral, terug van de Hamalandhal naar de plaats waar het allemaal in 2016 begon: de aula van het Marianum in Lichtenvoorde. Weliswaar kleiner, maar intiemer en een stuk goedkoper doordat er veel minder techniek hoeft te worden ingehuurd. Er kunnen minder mensen in het Marianum, daarom wordt Passie 24 vier keer uitgevoerd: op 24, 25 en 26 maart ‘s avonds om 19.30 uur en op 24 maart ook nog een keer ‘s middags om 14.30 uur
In de voorstelling gaat de groep op zoek naar antwoorden op vragen als: waar komt passie vandaan? Waardoor wordt passie gedreven? En welke offers moet je daarvoor brengen? Het zijn echte vragen, van echte mensen. Het muziektheaterstuk, waar de passie vanaf springt, wordt gespeeld door jong en oud en ís voor jong en oud.
Zaal open: Een half uur voor aanvang.
Locatie: Scholengemeenschap Marianum, Doctor Ariensstraat 1-3 Lichtenvoorde
Kaarten 15 euro, te verkrijgen via: www.passie24.nl of bij fotoprimeur ( markt 9, Lichtenvoorde)
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over nog veel meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een (ingekorte) kleine greep, er is meer te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur.
HENGELO - De Hengelose Toneelvereniging is het met behulp van bevriende andere verenigingen gelukt om voldoende spelers bij elkaar te brengen voor hun jaarlijkse toneeluitvoeringen. En hoewel de titel spreekt van Vrijgezellen-leed, bezweren de leden van HTV dat er heel wat te lachen valt bij dit stuk. HTV speelt op vrijdag 29 maart, zaterdag 30 maart en maandag 1 april (Tweede Paasdag) in Ons Huis in Hengelo. Kaarten voor ‘Vrijgezellenleed’ kosten 7.50 euro en zijn te reserveren via Ons Huis, via Henk Woerts (06-553 933 50) of via de mail: toneelvereniging-htv@outlook.com
KRANENBURG/VORDEN - Op zondagmiddag 24 maart, Palmzondag, om 14.00 uur, zingt Encore, muziek- en theaterkoor uit Oldenzaal de Via Crucis van Franz Liszt in het Heiligenbeeldenmuseum aan de Ruurloseweg 101 in Kranenburg-Vorden. Het werk is gewijd aan de veertien kruiswegstaties en wordt uitgevoerd met zang van de ongeveer 35 leden tellend koor en pianospel. Na de uitvoering van Encore zal de thematentoonstelling, ‘De ambachtsman achter het kunstwerk van August Klawer’, officieel worden geopend.
Entree 7,50 euro. Museumkaart geldig. Tel. 0575-55 64 88.
KILDER - Toneelvereniging Vrolijk uit Kilder is ook toe aan een nieuwe voorstelling. Dit jaar voor het eerste onder regie van Jop Geven. Vrolijk geeft met het stuk “Allemaal toneel” een uniek kijkje achter de schermen van een willekeurige amateurtoneelvereniging. Elk jaar aan het begin van het seizoen is het weer de vraag: Welk toneelstuk gaan we nu spelen? Het moet natuurlijk wel passen bij de leeftijden van de spelers en het publiek komt wel om te lachen. ‘Allemaal toneel’ is een feest van herkenning, met personen en perikelen waarmee elke vereniging te maken krijgt.
Uitvoeringen 5 en 6 april ‘s avonds, aanvang 20.00 uur. Zondag 7 april is de uitvoering ‘s middags om 14.00 uur in het Kelrehuus in Kilder. Kaarten zijn hier verkrijgbaar.
Culturele UITagenda
Bachweken Lochem
Nog tot en met 29 maart staat Lochem in het teken van de componist Johan Sebastiaan Bach. Voor iedereen is er wel wat te doen. Het programma varieert van samen dansen of zingen, luisteren naar muziek in de binnenstad, tot genieten van concerten op verschillende locaties. De Bachweken tellen vele hoogtepunten, maar de kers op de taart is de jaarlijkse uitvoering van de Matthäus Passion.
De komende dagen geniet je nog van:
Concert Vincent van Amsterdam, accordeon en Javier Lupianez, altviool.
Beiaardier Jan-Geert Heuvelman speelt Bach.
Een heel andere Mattheus: de Mattheus volgens Henk.
Koralen Matthäus Passion door Cantoris Ludgali.
Kijk voor meer info op uitagenda-achterhoek.nl.
Lèzen
Tekenen voor Vrede
AALTEN - Ik kom voor mijn werkzaamheden nogal regelmatig in het Nationaal Onderduik Museum in Aalten. Soms te vroeg en dan slenter ik in de grote, lichte hal van het museum langs de stapeltjes met boeken die qua thema aansluiten bij de aard van het museum.
Vorige week trok een boek mijn aandacht dat ik er nog nooit had zien liggen. “Nieuw” dacht ik nog, maar dat bleek mee te vallen. Het is uitgegeven in 2019. Doet er ook niet toe, elk boek, hoe oud ook, kan zich nieuw voordoen aan een lezer. En omdat we de herdenkingstijd ingaan is het in ieder geval een heel actueel boek.
Tekenen voor Vrede is een schitterend, inspirerend boek dat zich door 22 prachtige illustraties van 13 verschillende tekenaars en de schrijfstijl van auteur Jan Durk Tuinier vooral op kinderen lijkt te richten. Maar het is veel meer dan een kinderboek. Het is een boek vooral voor opvoeders. Met dit boek in de hand kun je elke avond voor het slapen gaan, of elke dag in de klas met je kinderen in gesprek gaan over al die moeilijke onderwerpen rondom vrede, vrijheid, geweld en verzet. 22 tekeningen begeleiden 22 toegankelijke teksten over moeilijke onderwerpen als Geweldloosheid, Moed, Angst, Respect, Vertrouwen, Zondebok en Compassie. Onderwerpen waar je niet gemakkelijk aan toekomt in je gesprekken met kinderen. Met dit boek lukt dat zeker wel. Met de allerkleinsten; met de meest recalcitrante pubers. En daar begint het pas, want het boek geeft je online toegang tot wel 100 werkvormen om met kinderen en jongeren te werken aan een betere, mooiere wereld.
Kieken
Hoe menselijk kan een machine zijn?
DINXPERLO - Op donderdagavond 28 maart is er in Filmhus Dinxperlo een bijzondere film te zien. ‘Ich bin dein Mensch’ van Maria Schrader is aan de ene kant romantisch en grappig, maar aan de andere kant laat deze film je nadenken over de consequenties van de technologische voortgang.
Wetenschapper Alma werkt bij een museum in Berlijn. Om in aanmerking te komen voor extra onderzoeksbudget, wordt ze overgehaald om deel te nemen aan een bijzondere studie. Ze moet drie weken lang samenwonen met een levensechte robot, die volledig op haar persoonlijke behoeftes en karakter is afgestemd. En zo ontmoet Alma Tom, een mensachtige robot die is ontworpen om de perfecte levenspartner voor haar te zijn. Gedurende de film onderzoekt Alma wat de voor- en nadelen van een relatie met een menselijke robot zijn.
Tickets zijn vanaf 19.30 uur verkrijgbaar aan de kassa van het Filmhus aan de Maurits Prinsstraat 6. De film begint om 20.00 uur en duurt 105 minuten. Kaarten kosten 7,50 euro, inclusief koffie en thee.
Luustern
De Markus Passion
VIERAKKER - In de mooiste kerk van Gelderland, de St. Willibrordus kerk in Vierakker, voert op Vrijdag 29 maart (Goede Vrijdag) Brassband Gelderland de Markus Passion van Jacob de Haan uit. Speciaal voor deze uitvoering maakte Jacob de Haan een nieuw arrangement. Medewerking aan dit concert wordt verleend door Cynthia Cooiman, sopraan, Harmen Severiens, bariton en Esmee Baerts, verteller. Brassband Gelderland is een regionale vereniging met koperblazers uit heel Gelderland die ook overal in Gelderland optreedt.
Volgend jaar viert de vereniging haar 60-jarig jubileum. Vaak wordt daarbij de samenwerking opgezocht met andere verenigingen, getuige het dubbelconcert met SBO Gaanderen en de Kerstconcerten met Cappella Bronckhorst en het Arnhems Oratoriumkoor. Eind 2018 trad Brassband Gelderland op in het Kerstconcert van Omroep Gelderland. Het orkest staat onder leiding van André Vulperhorst.
Het concert op 29 maart in Vierakker begint om 20.00 uur, de kerk is open vanaf 19.30 uur. In de voorverkoop kosten de kaarten € 17,50. Aan de kerk betaal je € 20,00
Afstoffen
Actueel cultuurnieuws met een historisch randje
Fakkel-, lampionoptocht en paasvuur in Laren
LAREN - Het is volkomen willekeurig om Laren uit te kiezen als dorp om een paasvuur te houden. Overal worden Paasvuren ontstoken. Maar Laren was het die met een artikel in het Achterhoek Nieuws stonden, dus daarom. Maar ik wil het niet over Laren hebben, ik wil het over Paasvuren hebben. Want daarbij moet heel wat afgestoft worden.
Het traditionele Paasvuur wordt ieder jaar in vooral het oosten en noorden van Nederland ontstoken. Grote stapels met bomen, pallets, takken en ander brandmateriaal – bekend als paasbulten – gaan dan in de fik. Het Paasvuur lijkt in de kern op het ontsteken van vreugdevuren rond oud en nieuw. Er worden grote vuren aangestoken. En net als een andere traditie, het carbidschieten, komen Paasvuren vooral in het noorden en oosten van Nederland voor.
Het Paasvuur is een Europees verschijnsel met Germaanse wortels
Het paasvuur is waarschijnlijk voor voorchristelijke origine -mogelijk uit de Oudsaksische godsdienst en de Germaanse mythologie of overgenomen van andere Indo-Europeanen- maar kreeg later na de kerstening een christelijke invulling als het licht van Pasen en teken van de Verrijzenis van de Zoon van God, het licht der wereld. Oorspronkelijk vaak een eerbetoon aan de godin Ostara op haar gewijde offerplaatsen, werd het vuur een symbool van de overwinning op de dood door Christus' Verrijzenis met Pasen.
In delen van Duitsland wordt ook een soort pop, die Judas Iskariot moet voorstellen (degene die Jezus aan de Romeinen heeft verraden), verbrand, evenals poppen en figuren die heksen moeten voorstellen. Judas Iskariot speelt ook in Twente, rond Ootmarsum, tot op de dag van vandaag een rol in de katholieke Paastraditie tijdens het zogeheten ‘vlöggeln’.
Kerstening van Paasvuren in de zestiende eeuw
Net als bij het kerstfeest met de kerstboom, nam het christendom de gewoonte van het Paasvuur over. In de zeventiende eeuw probeerde de protestantse kerk echter om de Paasvuren te verbieden, vanwege hun heidense oorsprong. Toen dat niet lukte, besloot de kerk om de traditie te kerstenen. Het vuur symboliseert daarbij een nieuw begin en een nieuw leven, zoals bij de Germanen het vuur voor vruchtbaarheid symbool stond.
Bekende Paasvuren in Nederland
Het bekendste Paasvuur van Nederland vindt ieder jaar plaats in het Overijsselse dorp Espelo. Dit dorp, met slechts 370 inwoners, strijdt elk jaarrond Pasen met dorpen in de omgeving om het hoogste vuur te maken. Op 6 april 2012 bereikte Espelo met een paasbult (‘paasbaoke’) van liefst 45,98 meter hoogte het Guinness Book of Records.
Bedreigingen
Hoe populair ook, De Paasvuurtraditie staat onder druk. Vanwege de veiligheid, de volksgezondheid en de milieuvervuiling zijn paasvuren gebonden aan wet- en regelgeving. De stikstofcrisis legde de uitstoot van stikstof aan banden. Door droogte en daardoor groot risico op natuurbranden kunnen paasvuren soms niet doorgaan. Ook zijn er verschillende incidenten geweest zoals de Vonkenregen van Scheveningen en grote smog-, stank- en rookoverlast van de paasvuren in Duitsland en Nederland, waardoor gemeenten steeds strengere eisen aan de veiligheid en volksgezondheid gingen stellen. Ook door een tekort aan financiën en vrijwilligers is de toekomst van paasvuren in Nederland onzeker geworden en zullen verschillende lokale tradities wellicht verdwijnen. Maar in Laren gaat hij dit jaar in ieder geval nog door.
Bronnen: Wikipedia en Hostoriek.net
Nieuwstips en feedback
Tot slot de huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.