#105 Zwart-wit beelden van kleurige figuren
Van rechtsfilosofen tot volkszangers, van muzikantenbank tot landschappelijk erfgoed: een brede selectie
Beste lezer van de Cultuurnieuwsbrief,
Ik bezoek met enige (on)regelmaat musea. Vooral musea voor schilderkunst - traditioneel misschien, maar tradities ontstaan vaak door tijdloze kwaliteit. Mijn mede-museagangers en -liefhebbers verschillen nogal eens van mening, vooral over abstracte kunst. De een zwelgt bij Barret Newman - Who’s afraid of red, yellow and blue? - en de ander vindt het talentloze rommel. Ik vind het in elk geval wel interessant, al ben ik er vrij snel op uitgekeken.
Het is niet zwartwit. Wel zwartwit zijn verschillende foto’s in deze cultuurnieuwsbrief. Over alles behalve kleurloze mensen. Over tijdloze kwaliteit gesproken. Een Haaksbergse oud-wielrenner die er bijna nooit opvallend uitsprong, maar jarenlang degelijk fietswerk afleverde. Een ‘rockoma’ die op haar 70ste nog stadions vol liet dampen. Ik heb haar nooit live gezien, maar gelukkig hebben we de film nog, in augustus te zien in de Toldijkse buitenlucht. Het duurt dus nog even, maar als je toch nog aan het plannen bent voor deze zomer … vakantie en cultuur, er zijn slechtere combinaties.
Mark Ebbers
Intentieovereenkomst over aanpak erven en landschap
WINTERSWIJK - Vrijdag 27 juni ondertekenden tien Achterhoekse gemeenten samen met de provincie Gelderland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een gezamenlijke intentieovereenkomst tijdens de afsluiting van het Transformatiefestival in Winterswijk. Daarmee spreken zij uit samen werk te willen maken van een toekomstgerichte aanpak van erven en landschap in de Achterhoek, met erfgoed als vertrekpunt.
Van versnippering naar samenwerking
De ondertekening markeert het officiële startpunt van een bredere samenwerking. In het project ‘Achterhoekse Agrarische Erf(goed)transformaties’ werken overheden en partners samen aan de uitdagingen en kansen in het landelijk gebied …
Lees het hele artikel op Achterhoek Nieuws.
Stomme Film met orgelimprovisaties van Gijs van Schoonhoven
VORDEN - Oude tijden herleven in de Dorpskerk in Vorden met de vertoning van de hilarische stomme film Safety Last (1923) met Harold Lloyd in de hoofdrol. De film wordt begeleid met orgelimprovisaties van de bekende organist Gijs van Schoonhoven. Dit ‘filmconcert’ wordt georganiseerd door de Vrienden van de Dorpskerk Vorden op zaterdag 12 juli en de voorstelling begint om 21.00 uur.
Iedereen kent waarschijnlijk de scene dat Harold Lloyd aan de grote klok bungelt, maar wie kent de hele film? Bezoekers van het concert krijgen niet alleen de hele hilarische en spectaculaire film te zien, maar met de orgelimprovisaties van Gijs van Schoonhoven op het Lohmanorgel wordt dit filmconcert een unieke belevenis.
Kaarten à 12,50 euro zijn verkrijgbaar bij de Bruna, op de website van de Vrienden van de Dorpskerk en voor aanvang in de kerk.
Bekende namen te gast op PoëzieFeest
ZUTPHEN - Op zondagmiddag 6 juli viert Zutphen de vierde editie van het PoëzieFeest, inmiddels een geliefde traditie. Dit zomerse literaire evenement vindt van 14.00 tot 18.00 uur plaats in de tuin en binnenruimten van het historische Dat Bolwerck aan de Zaadmarkt. De organisatie is in handen van dichter Eke Mannink, Poëziecentrum Nederland en Dat Bolwerck. Rode draad in het programma is een line-up van markante sprekers die poëzie verbinden met hun vakgebied of passie.
Het PoëzieFeest is geen bijeenkomst uitsluitend voor dichters of poëzieliefhebbers – juist niet-poëten, stuk voor stuk uitblinkers in hun vak, geven verrassende inkijkjes in hoe hun werk of passie raakt aan de dichtkunst. Het resultaat is een bont palet aan invalshoeken, waarin de dichtkunst telkens in een ander licht verschijnt.
Hedy d’Ancona – voormalig politicus, feminist, cabaretier en nog altijd schrijver – is een ware homo universalis. Voor PoëzieFeest 2025 verdiept zij zich in de relatie tussen politiek en poëzie, een thema dat haar al decennialang inspireert.
David Bogaers en zijn Nederlandstalige band Het Laatste Woord brengen een muzikale lezing onder de titel Poëzie & het Clowneske. Ze lokken je binnen met pakkende melodieën, waarna Bogaers’ teksten – tegendraads en geslepen – je meenemen in een hypnotiserende, eigenzinnige wereld van hoekige Nederlandstalige pop.
Maxim Februari, schrijver en rechtsfilosoof, werd in 2020 bekroond met de P.C. Hooftprijs voor zijn literaire oeuvre. Aanvankelijk vroeg PoëzieFeest hem te spreken over poëzie & AI of digitalisering, maar Februari koos voor een onverwachte, persoonlijke invalshoek: Poëzie & Kleding.
Ingmar Heytze vervult dit jaar de rol van dichter-van-dienst. “Te lang was hij het slachtoffer van het vooroordeel dat populariteit en platitude noodzakelijkerwijs elkaars synoniem zijn,” schreef de Vlaamse dichter Luuk Gruwez over hem. Heytze zorgt tijdens het programma voor de poëtische verbinding tussen de sprekers.
UITagenda
Techniekdag
Ontdek, leer en doe mee tijdens de Techniekdag in Lochem! Maak kennis met 3D-printen, VR, drones, smeden, emailleren en meer. Jong én oud kunnen zelf aan de slag of deelnemen aan een rondleiding. En wie durft, probeert de spannende Escaperoute! Een leuke, leerzame dag vol actie en creativiteit.
Kijk voor alle info en nog veel meer uit-tips op uitagenda-achterhoek.nl.
Kort nieuws
In de vijftien titels van Achterhoek Nieuws werd recent weer gepubliceerd over nog veel meer activiteiten die we graag tippen. Hieronder een kleine en ingekorte selectie, de volledige artikelen en nog veel meer, het is te lezen op achterhoeknieuws.nl/cultuur en achterhoeknieuws.nl/muziek of in de betreffende uitgave, bijvoorbeeld groenlosegids.nl.
LAAG-KEPPEL - Na het grote succes in Keijenborg afgelopen mei, waar honderd mensen samen een kunstwerk maakten, verhuist het kunstproject Onze Wereld Kleuren deze zomer naar buiten. Van donderdag 24 tot en met zaterdag 26 juli verandert pluktuin Volvelds, Dorpsstraat 28a in Laag-Keppel, drie dagen lang in een openluchtatelier. Iedereen is welkom om mee te schilderen aan een groot gezamenlijk kunstwerk – jong en oud, met of zonder schilderervaring.
TOLDIJK/ZELHEM - In Toldijk wordt voor de zesde keer en in Zelhem voor de vierde keer de Filmweide Openluchtbioscoop georganiseerd. Met dit jaar weer vier mooie, leuke en soms pakkende of verrassende titels, onder andere een biopic over Tina Turner. Kijk voor het programma op Achterhoek Nieuws.
WINTERSWIJK - Tot en met 23 augustus is in de Doopsgezinde Kerk aan de Torenstraat 4 in Winterswijk een bijzondere fototentoonstelling te zien. Leden van Fotoclub Winterswijk tonen daar hun werk rond het thema Minuscule Waterdruppels. De expositie is iedere zaterdag gratis te bezoeken van 10.30 tot 15.30 uur.
AALTEN/BARLO - De Muzikantenbank Barlo bestaat tien jaar en viert dit met op 5 juli met een groot jubileumfeest. De Muzikantenbank is een groep van nu al 65 muzikanten uit Barlo, Aalten Dinxperlo en omgeving, die in steeds wisselende samenstellingen avonden verzorgt met minimaal drie bands. Deze bands worden telkens samengesteld uit de grote groep. Er zijn al meer dan vijftien succesvolle feestelijke avonden georganiseerd.
Het grote jubileumfeest ‘Stijlvol’ wordt gehouden in een feesttent op landgoed Groot Deunk, bij het gebouw van de Oranjevereniging. De entree is 5 euro. Aanvang 20.30 uur.
Lèzen
Nieuwe roman van Lochemse schrijfster: De verraadster van Vorden
Door Richard Stegers
VORDEN/LOCHEM – Kasteel Vorden vormt het decor van de nieuwe roman van Rachel van Charante. De Lochemse schrijfster ontwikkelt zich razendsnel als bestsellerauteur. De dit voorjaar verschenen spannende historische roman De verraadster van Vorden is opnieuw erg goed ontvangen. “Schrijven is mijn grote passie, ik heb de allerleukste baan.”
Ze krijgt lovende kritieken. Rachel van Charante (39) heeft in korte tijd naam gemaakt in de boekenwereld. Want ze schrijft nog helemaal niet zo lang. “Ik ben er per toeval ingerold, dat was ongeveer zes jaar geleden.” Rachel studeerde Vastgoed en Makelaardij en was lange tijd werkzaam in die sector. Tijdens haar laatste baan als beleidsadviseur bij een woningcorporatie ging het mis. “Ik voelde me al een tijd erg moe, men dacht aan een burn-out.” Uiteindelijk volgde de diagnose ME/CVS, een neuro-immuunziekte met chronische vermoeidheid tot gevolg. “Ik moest daardoor qua werk een andere weg inslaan, en dat was dé aanleiding om te gaan doen waar mijn hart ligt: schrijven. Ik startte als freelance tekstschrijver mijn eigen tekstbureau. Daarnaast begon ik het met schrijven aan wat later mijn debuutroman ‘Het schuilhuis’ werd. In eerste instantie alleen hobbymatig.
Vliegende start
Ze begon dus aan haar eerste boek Het schuilhuis. Het manuscript stuurde ze in voor een schrijfwedstrijd. De jury was onder de indruk, de roman eindigde op de tweede plaats. Voor Rachel betekende dat het steuntje in de rug dat ze nodig had. “De potentie was er, al moest ik wel aan mijn schrijftechnieken werken. Vandaar dat ik workshops volgde bij Josha Zwaan in Zutphen. Met haar hulp is het script verbeterd. Ze stuurde het manuscript van Het schuilhuis daarna naar uitgevers. Xander Uitgevers reageerde enthousiast en wilde het uitgeven. “Ik zag in dat het niet bij een hobby hoefde te blijven.” Dat bleek al snel, want het boek uitgebracht in 2021 werd gelijk een bestseller. Er zijn bijna 15.000 exemplaren van verkocht. “Een vliegende start, zo mag je het wel noemen. Een nieuwe toekomst lonkte.” Na Het schuilhuis volgden Het grachtenhuis en Schaduwdochter.
Haar laatste boek De verraadster van Vorden is het tweede deel van een serie rondom de acht kastelen in Vorden. Het kan overigens ook prima afzonderlijk worden gelezen. In ‘De verraadster van Vorden’ draait het om Esmée barones Von Eckendorff-Lohmann, bewoonster van het imposante Kasteel Vorden. Tijdens de oorlog wordt daar een afdeling van de Sicherheitsdienst ondergebracht. Esmée besluit desondanks om onderduikers een schuilplaats aan te bieden in het kasteel. Er zijn verschillende verhaallijnen en tijdsperiodes en de personages worden uitgediept. Het maakt het boek boeiend, spannend en herkenbaar vanwege de bestaande locaties.
Puzzelstukjes
Haar romans spelen zich in de Achterhoek af. “Kastelen, oude gebouwen en historische figuren vormen een inspiratiebron, net als de natuur. Ik noem het hier altijd sprookjesachtig. Daarbij heb ik een grote belangstelling voor geschiedenis en met name de Tweede Wereldoorlog. Dat zie je terug in de romans, die door de spannende elementen ook als een soort thriller lezen.”
Ze merkt dat lezers interesse krijgen voor de Achterhoek en dat de boeken daarmee dus ook toeristische waarde hebben. “De plekken die ik beschrijf bestaan echt, dat maakt het meer levend. Het is leuk dat ik enthousiaste reacties krijg van lezers die deze plekken in de Achterhoek ook daadwerkelijk hebben bezocht.” Rachel is alweer bezig aan een nieuwe roman. “Alles bij elkaar doe ik daar 1 tot 1,5 jaar over. Schrijven is een mooi vak. Nieuwe verhalen creëren waarmee lezers even worden meegevoerd naar een andere tijd en plek. Het geeft een geweldig gevoel alle puzzelstukjes in elkaar vallen. Maar ook als het publiek het omarmt, want het is erg fijn als anderen er van kunnen genieten.”
De boeken van Rachel van Charante, waaronder De verraadster van Vorden, zijn verkrijgbaar in de boekhandel.
Kiek’n
Portretten van waardigheid in FotoKabinet
AALTEN – Een serie portretten van fotograaf Gert Wielink is tot en met donderdag 28 augustus te zien in het Fotokabinet van Oerkroeg Schiller in Aalten. De expositie is gratis toegankelijk tijdens de reguliere openingstijden van het café aan de Prinsenstraat 4.
De tentoonstelling draagt de titel Tien Portretten en laat beelden zien waarin het menselijk gezicht centraal staat. Volgens Wielink is het portret een van de oudste en meest betekenisvolle vormen binnen de fotografie. In deze serie ligt de nadruk op de sporen van het leven en de waardigheid van de geportretteerde.
De fotograaf streeft ernaar de mens in zijn of haar eigenheid te laten zien, waarbij contact en respect tijdens het maakproces essentieel zijn. De beelden tonen geen objectieve weergave, maar geven een persoonlijke interpretatie van de persoon voor de camera. “Het portret is, al zo lang fotografie bestaat, een van de belangrijkste fotografische genres. Niet zo vreemd, immers de mens wordt graag gezien en kijkt graag naar zichzelf.
Misschien denkt u dat een foto waarheidsgetrouw is en daarmee een beter beeld geeft dan een geschilderd portret. Of anders gezegd, een schilderij kan goed lijken, maar een foto is de werkelijke representatie van de persoon. Niets is minder waar. De fotograaf bepaalt hoe wij naar de geportretteerde kijken. Met een eigen keuze in compositie, vorm en onderwerp kan een fotograaf zich onderscheiden. Maar minstens zo belangrijk is de wijze waarop de fotograaf met de geportretteerde omgaat. Het gaat om het menselijke contact, de empathie en het respect.
Met deze kleine serie portretten hoop ik recht te doen aan de mens op de foto, de sporen van zijn leven én bovenal aan de waardigheid van deze personen.”
Kunst in de kroeg
De expositie maakt deel uit van het Fotokabinet, een initiatief van Oerkroeg Schiller en het Oostelijk Fotografen Kunstenaars Collectief (OFKC).
Openingstijden
De expositie is te bezoeken op dinsdag en woensdag van 19.00 tot 01.00 uur, donderdag van 16.00 tot 01.00 uur, vrijdag en zaterdag van 14.00 tot 02.00 uur en zondag van 14.00 tot 01.00 uur.
Luuster’n
Het levenslied blijkt populair te zijn, dat concludeert onder andere de NOS, en bij zoals dat clichématig heet ‘jong en oud’. Engelbewaarder en Terug in de tijd werden de afgelopen jaren zelfs gigantische hits (en dat zijn nog maar twee voorbeelden van vele). De Groenlose zanger Stefan Mondial heeft (nog) geen nationale tophit op zijn naam, maar timmert op bescheidener schaal al vele jaren aan de weg in ‘het circuit’, en dat circuit strekt zich al wel tot ver buiten de Achterhoek uit. Zijn recente nummer is Al die lichtjes.
Afstoffen
Actueel cultuurnieuws met een historische insteek
Borculo herdenkt 100 jaar stormramp
BORCULO - In Borculo wordt de hele zomer stil gestaan bij het feit dat precies 100 jaar geleden een enorme stormramp zich voordeed in de Berkelstad. Als aftrap van alle activiteiten was er op donderdag 3 juli om 19.00 uur de première van de theatervoorstelling Rampzalig in de Joriskerk. Deze zal in juli en augustus achttien keer worden opgevoerd. Verder is er in juli een openluchtvoorstelling over dit unieke, historische weerfenomeen en is er in augustus een expositie over dit onderwerp in de Joriskerk en een congres van weerkundigen over de cycloon van Borculo.
Theatermaker/cabaretier Ruurd Walinga uit Geesteren heeft een familievoorstelling gemaakt naar aanleiding van de Stormramp van 1925 in Borculo. Hij gaat het stuk komende zomer tweemaal in de week opvoeren in de Joriskerk in Borculo, die destijds zwaar getroffen werd door de storm. Voor de première hebben zich inmiddels honderd belangstellenden aangemeld. Er is plek voor ongeveer tweehonderd man publiek. Onder andere burgemeester Joost van Oostrum van Berkelland komt naar de première van dit voor Berkelland bijzondere cultuurevenement.
Ramptoeristen
Borculo was in 1925 wereldnieuws door de cycloon die driekwart van de Berkelstad verwoestte. Er vielen slechts drie doden. Circa een half miljoen tot een miljoen ramptoeristen bezochten destijds de puinhopen. Vanuit het hele land en zelfs het buitenland kwam hulp. Er werd zoveel geschonken dat er geld overbleef, wat leidde tot de oprichting van Giro 555. De Stormramp bracht niet alleen ellende, maar ook veel hulp en goeds teweeg. Met de theatervoorstelling wordt ook geld ingezameld voor het goede doel: Giro 555.
Noodpakket
Rampzalig plaatst het natuurgeweld van destijds in een theatraal en hedendaags perspectief. De Stormramp wordt gezien als een metafoor. Zijn wij voorbereid op de stormen in ons leven? Hebben we al een noodpakket in huis gehaald, zoals NAVO-baas Mark Rutte adviseert? Ook het thema klimaatverandering komt aan de orde evenals de groei van het toerisme in de Achterhoek.
Rampzalig is een mini-rollercoaster van emoties met verscheidene ontroerende liedjes en hilarische scenes met interactieve momenten met het publiek. De middagvoorstelling heeft wat extra aandacht voor kinderen, hoewel het voor ouderen ook erg geschikt is. Gedurende de voorstelling komt de bezoeker van alles te weten over de ramp die zich honderd jaar geleden voltrok in Borculo. Theaterscenes en documentaire feitjes wisselen elkaar af. ‘Rampzalig’ is zowel voor inwoners van Borculo en omgeving interessant als voor toeristen die de Achterhoek bezoeken.
Tijdens de voorstelling wordt de cycloon, theatraal in zeven minuten (zo lang duurde de storm) tot uitdrukking gebracht met behulp van piano, orgel, slagwerk en een typisch Achterhoeks muziekinstrument: de midwinterhoorn, dat vroeger ook werd gebruikt in geval van nood. Ruurd Walinga wordt daarbij geassisteerd door organist Eelco Schuijl uit Borculo en de 14-jarige slagwerker Sten Rensink uit Geesteren die de pauken bespeelt. Het trio gaat de cycloon van Borculo theatraal weergeven. Het belooft een tyfoon van piano- en oorverdovende orgelmuziek te worden, een stevige bries van zang en samenzang en een bonte mix van midwinterhoorngeschal, slagwerken cabaret.
Ruurd Walinga is dit jaar 25 jaar actief als cabaretier. Hij woont sinds drie jaar in de Achterhoek en voelt zich volop verbonden met de regio. Hij is in de zomermaanden onder meer één van de vele vrijwillige gidsen die zorgt voor de openstelling van de Joriskerk. In zijn woonplaats Geesteren nam hij onder meer het initiatief tot de verhalenroute Het Geheim van Geesteren.
Rampzalig
Elke dinsdagmiddag om 16.00 uur. Elke donderdagavond om 19.00 uur in juli en augustus 2025. Duur: circa 75 minuten. Joriskerk, Muraltplein Borculo. Entree: 10 euro (kinderen 5 euro). Tickets vanaf een half uur van tevoren verkrijgbaar in kerk.
Nieuwstips en feedback
Tot slot een huishoudelijke mededeling. Voor persberichten of andere nieuwstips kun je de redactie rechtstreeks tippen via de Deel je nieuws-knoppen op onze websites. Zie bijvoorbeeld deze pagina voor de Gelderse Post.
We zijn heel benieuwd naar jouw feedback, dus heb je andere vragen of opmerkingen over deze nieuwsbrief? Reageer gerust op deze mail en dan reageren we zo spoedig mogelijk.
Het moet natuurlijk zijn: Barnett Newman.